Daktuinen DNB vormen ecologisch geheel met omringend park

Vergroening hoofdkantoor De Nederlandsche Bank

Het hoofdkantoor van De Nederlandsche Bank aan het Frederiksplein in Amsterdam ondergaat een ingrijpende renovatie. Daarbij worden er meerdere daktuinen gecreëerd. “Overal waar het kon, is bitumen vervangen door groene daken”, zegt Pieter Hoen van Mecanoo. Het gebouw wordt hiermee onderdeel van de groene omgeving. “We willen ons terrein benutten om een positieve impact te maken op de stad Amsterdam”, aldus Maaike van Leuken van DNB.

Maaike van Leuken, divisiedirecteur bedrijfsvoering bij De Nederlandsche Bank, vertelt: “Doordat het goud en geld verplaatst zijn naar Zeist, hebben we de mogelijkheid om met ons hoofdkantoor in Amsterdam andere beslissingen te nemen en dichter bij onze identiteit te komen. De missie van DNB is financiële stabiliteit en duurzame welvaart voor nu en de toekomst. Het behoud van een gezonde samenleving hangt samen met klimaattransitie en biodiversiteit. Samen met Mecanoo willen we zichtbaar maken waar we voor staan. Daarbij willen we een verbinding aangaan met de stedelijke omgeving waarin we gehuisvest zijn: de Stadhouderskade is de meest vervuilde straat van Amsterdam, met veel hittestress en fijnstofuitstoot, een mer à boire om mee aan de slag te gaan. DNB en Mecanoo vonden elkaar in hoe we ons terrein kunnen benutten om een positieve impact te maken op klimaat, werkgeluk en de mensen in de stad.”

Ecologisch geheel

Pieter Hoen is director of urbanism and public space design bij Mecanoo. Hij licht toe: “DNB staat op wat nu het Frederiksplein heet; een goede naam, want het is vooral een verkeerskundig plein. Voor ons was meteen duidelijk dat dat een park moest worden. Met de gemeente Amsterdam is nu de omtovering van plein naar park in werking gezet. Het park gaat met de ruimtes van DNB een ecologisch geheel vormen. Dat betekent in de praktijk dat je de plant- en boomkeuze zo doet, dat je de vogels en insecten helpt die in het park leven.”

Tuin vervangt toren

Een belangrijke ingreep is dat een van de twee torens van DNB is afgebroken om elders te worden hergebruikt. Deze ronde toren is ruim 25 jaar geleden toegevoegd aan het ontwerp van Duintjer en kan door de constructie een volledig circulaire herbestemming krijgen. Hoen: “Daar waar de toren stond, is substantiële ruimte ontstaan voor een mooie tuin. Deze rust op de ondergrondse parkeergarage. De constructie is sterk genoeg voor bomen. Dit wordt de publiek toegankelijke Stadstuin, met een bosachtige sfeer. Hier en elders komen kunstwerken: de samenhang tussen kunst, groen en ontspanning biedt mooie kansen. Als je het gebouw binnenkomt, zie je door het gebouw heen meteen het groen van de Stadstuin.” 

Verschillende daktuinen

Maar de Stadstuin is nadrukkelijk niet het enige gedeelte waar groen is toegevoegd. Hoen: “Overal waar het kon, is bitumen vervangen door groendaken. Bij minimale opbouw sedum, maar waar het kan een intensieve daktuin. Dus als je hier werkt, kijk je overal uit op groen.” Van Leuken benadrukt: “Wij zien ons kantoor als veel meer dan een verzameling bureaus: de werkomgeving van DNB is een plek waar medewerkers natuur kunnen ervaren als vanzelfsprekend onderdeel van hun werkdag. Groen geeft ruimte in je hoofd, energie, creativiteit.” Een niveau hoger dan de Stadstuin bevindt zich de Binnentuin. Hoen: “We hebben daar een orthogonaal ontwerp voor het groen gemaakt. Er is meer dan 70 vierkante meter beschikbaar voor eetbare beplanting, waarvan de oogst benut kan worden in het restaurant. De Binnentuin biedt nisjes, plek voor een wandeling en een mooi uitzicht vanuit de toren.” Weer een niveau hoger, op het dak van de derde verdieping, komt de Wandeltuin. Hoen: “Daar voel je dat je in een park bent. Je kijkt tegen de boomtoppen aan. Daarom hebben we in de Wandeltuin geen bomen geplaatst, maar juist planten die voedsel bieden aan de vogels in de boomtoppen van het park.” De hoogste tuin is Het Baken. “Vanaf hier zie je heel Amsterdam. Je voelt de ruimte en de openheid. Als beplanting is daarom gekozen voor grassen. Zo hebben we per ruimte gekeken wat er past bij deze plek en wat de hoogst haalbare biodiversiteit is. Elke tuin heeft een eigen karakter en een eigen beplanting, maar er is samenhang in materialisatie en doordat we een familie van plantenbakken hebben gemaakt.” De verschillende ruimtes in en rondom het gebouw vormen ieder op eigen wijze een aanvulling op het Frederikspark. De 120 meter lange kade naast het gebouw wordt publiek toegankelijk en rolstoeltoegankelijk, met een bamboecomposiet dek. Hoen: “Kades in Amsterdam zijn altijd drie meter boven het maaiveld, maar wij hebben deze kade verlaagd, zodat mensen kunnen pootjebaden in de Singelgracht.”

Chemie

“Mecanoo heeft samen met ons vertaling kunnen geven aan waar DNB voor staat”, zegt Van Leuken. “ Vanuit onze vakgebieden hebben we elkaar geïnspireerd tot steeds meer mogelijkheden. De chemie tussen Mecanoo en DNB was fantastisch. Wat wij aan iedereen willen meegeven: vergeet bij de keus van een architect niet hoe belangrijk expertise van de buitenruimte is. Dat bij Mecanoo architectuur en tuinarchitectuur volledig geïntegreerd zijn, leidde bij ons tot dit schitterende ontwerp.”