‘Met de nieuwe Omgevingswet gaan we meer functies combineren’

Biodiversiteit vormt de basis van ons bestaan. Verstoring ervan leidt immers tot grote maatschappelijke en economische problemen als wateroverlast, verdroging, verzilting, bodemdaling, luchtvervuiling, ziekten en plagen. Een belangrijk onderdeel van de nieuwe Omgevingswet vormt dan ook de klimaatadaptatie en energietransitie. Logisch dat opleider IPC Groene Ruimte de aanmeldingen voor haar training “Biodiversiteit in de praktijk” flink zag groeien. Daarom ontwikkelde zij onlangs een volledige leerlijn inzake biodiversiteit. “In september starten we met de pilot van een tiendaagse opleiding inclusief examen”, vertelt Gerhard Guliker, ontwikkelaar en trainer bij IPC.

Naast de stijging in het aantal aanmeldingen, constateerde IPC ook een verschuiving in het type deelnemer. Waren dat in eerste instantie voornamelijk groenmedewerkers, steeds vaker melden zich nu ook deelnemers uit andere sectoren. “Denk hierbij aan de bank- en verzekeringswereld, woningcorporaties, gemeenten, MVO Nederland, Staatsbosbeheer en de consultancysector. Er is grote behoefte aan diepgaandere kennis op dit gebied. Trainingen zijn er genoeg, maar een echte opleiding was er nog niet. Vandaar de ontwikkeling van onze volledige leerlijn, zodat we nu zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau, kunnen opleiden.”

Veel hedendaagse problematiek houdt verband met een tekort aan biodiversiteit. Van bodemverzuring tot droogte en van hittestress tot onvoldoende schoon drinkwater. De nieuwe Omgevingswet, die 1 januari aanstaande in werking treedt, helpt bij het bevorderen van een gezonde fysieke leefomgeving. “Dit verklaart mede de gegroeide behoefte aan kennis over biodiversiteit. De duurzaamheidsfactor gaat immers een prominentere rol spelen. Bijvoorbeeld bij de financiering van een bouwproject.”

“IPC heeft een door de Radboud Universiteit onderschreven en beproefde meetlat ontwikkeld waarmee de biodiversiteit in kaart gebracht kan worden. We hebben hiervoor ook een app ontwikkeld zodat je bovendien snel inzicht krijgt in zaken als jaarlijkse schommelingen. Echter, zonder basiskennis is deze meetlat niet te gebruiken. Daarom besteden we veel aandacht aan de werking van de natuur. Dat maakt ook dat je kunt inschatten welke effecten bepaalde maatregelen hebben.”

“Soms vragen deelnemers: heb je niet gewoon een lijstje met dingen die ik moet doen? Biodiversiteit is echter geen werkwoord. Alles haakt in elkaar. De vijf V’s, te weten voedsel, voortplanting, veiligheid, vocht en verbinding, spelen allemaal een rol. Naast de abiotische factoren en criteria zoals structuurvariatie en voldoende gradiënten. Je kunt nestkastjes voor koolmeesjes ophangen om op een natuurlijke wijze de eikenprocessierups te bestrijden, maar als je het omliggende gras blijft maaien, bereik je weinig. Als de koolmees al komt, zal deze waarschijnlijk binnen drie maanden weer vertrekken door gebrek aan voedsel en veiligheid. De urgentie inzien van een goede biodiversiteit, evenals het inzicht in al die onderlinge relaties, vormen dan ook een belangrijk onderdeel van onze educatie. Op het moment dat je verbanden kan leggen tussen alle problematiek, kun je ‘natuurvolgende’ oplossingen zoeken en dus effectiever te werk gaan. Veel trainingen geven we dan ook op locatie, zodat men in het eigen gebied kan zien wat er aan de hand is.”  

“Wij zijn geneigd om voor problemen technische oplossingen te zoeken. Is er wateroverlast- of tekort, dan plaatsen we plastic kratjes onder de weg. Echter, de wateroverlast is ook op te lossen door andere vegetatie aan te brengen, waarmee je bovendien meerdere vliegen in één klap vangt. Want vegetatie zorgt naast waterberging tevens voor verkoeling en CO2-opname. Met de nieuwe Omgevingswet gaan we meer functies combineren. Bodem en water zullen sturend worden bij de toekomstige ontwikkeling van de fysieke leefomgeving.”