Boombehoud dankzij een gedegen Bomen Effect Analyse

De aanleg van een nieuwe weg of de realisatie van een nieuwbouwwijk kan bomen de kop kosten. Toch kunnen bomen vaak behouden blijven door het uitvoeren van een Bomen Effect Analyse. De nieuwe richtlijnen brengen de mogelijkheden nog beter in kaart.

Sinds de Bomenstichting in 2003 de Bomen Effect Analyse (BEA) introduceerde, heeft deze modelbeoordeling al vele bomen weten te behouden. Het is een ontwikkeling waar de stichting terecht trots op is. “De Bomenstichting bracht jaren geleden al de monumentale bomen van Nederland in kaart, om zo bescherming te realiseren,” vertelt Annemiek van Loon. De stichting vergaarde een schat aan kennis over de benodigdheden om een boom zo oud te laten worden en kreeg steeds meer een adviserende rol aangaande boombehoud.

Dit resulteerde in de BEA, waarmee in kaart wordt gebracht hoe een boom duurzaam behouden kan blijven. Een BEA is tegenwoordig de standaard bij bouwwerkzaamheden bij beschermde bomen. “Enkel niet kappen is onvoldoende als de werkzaamheden ertoe leiden dat een boom na een aantal jaren alsnog afsterft doordat er bijvoorbeeld parkeerplaats op de wortels wordt en deze geen zuurstof meer krijgen.” 

Inmiddels is er ook bij ontwikkelingen in de buitenruimte steeds meer aandacht voor duurzame, creatieve oplossingen en vanuit de praktijk kwam er behoefte aan meer uniformiteit in de uitvoering van de BEA’s. “Voorheen waren adviseurs er min of meer vrij in om een onderzoek in te vullen over boombehoud binnen een ontwerp. Daarnaast kwam de aanvraag van een BEA vaak pas als het plan er al lag. Dan wordt het erg moeilijk een boom te behouden binnen de voorgenomen plannen.”

De Bomenstichting lanceerde nieuwe richtlijnen met daarin een belangrijke rol voor alternatieven, zoals groeiplaatsverbeteringen of het aanpassen van een plan. Zo kan er een helder advies worden gegeven, waarna een projectontwikkelaar of de politiek kan afwegen wat te doen. 

Nadat een BEA is aangevraagd, dan wordt deze uitgevoerd door een gecertificeerde European Tree Technician (ETT-er) aan de hand van verschillende stappen. In een voorstudie worden aan het begin van het traject de plannen doorgrond en getoetst. Dan volgt er een veldonderzoek met een nulmeting van de kwaliteit van de boom en mogelijke kansen en knelpunten. De analyse beoordeelt de impact van het voorgenomen plan. Uiteindelijk volgt een conclusie en advies, waarbij behoud van de boom steeds meer een reële optie blijkt.

“De nadruk ligt steeds meer op die alternatieven”, vertelt Annemiek. “Er zijn steeds meer technische mogelijkheden om bestaande bomen in te passen in nieuwe plannen. Denk maar aan dragende constructies op wortels. Die voorstellen werkt de specialist uit in overleg met experts uit andere vakgebieden. Uiteindelijk is het doel om bomen een duurzame plek te geven in de buitenruimte. Dat bereik je door tijdig de mogelijkheden te verkennen en integraal te acteren.”