De eikenprocessierups onder controle én meer biodiversiteit?

Wie enkel focust op het bestrijden van een plaag, loopt het risico deze juist in de hand te werken. Zo ook bij de eikenprocessierups, waar jarenlange bestrijding ook veel natuurlijke vijanden doodde. De oplossing? De Storix EPR Regulatie Methode biedt ecologisch, duurzaam en kosteneffectief beheer.

Sinds de eikenprocessierups (EPR) met zijn brandharen mens en dier irriteert, wordt er alles aan gedaan om het dier te bestrijden. Van het spuiten met biologische bacteriepreparaten tot het wegzuigen van de gevreesde nesten. Maar met deze nietsontziende aanpak wordt niet alleen de EPR aangevallen, ook natuurlijke vijanden zoals parasieten vinden hun einde. “Vroeg of laat komt de rups terug vanuit andere gebieden en zonder natuurlijke vijanden krijgt een plaag vrij spel”, vertelt Ton Stokwielder van Storix. “Onze EPR Regulatie methode is erop gericht overlast van de EPR te voorkomen, juist door het bevorderen van de biodiversiteit.”

De methode startte enkele jaren geleden met de introductie van de Vlinderfilterkast. In de kast worden EPR nesten geplaatst in de eerste helft van juli. Op dat moment bevinden alle dieren in het nest zich in het popstadium. Zowel EPR als parasieten zoals sluipwespen en vliegen. De parasieten kunnen in en uit de gaatjes van de kast vliegen, de vlinders van de eikenprocessierups niet, waarna steeds meer rupsen in de volgende generatie geparasiteerd worden en de plaag teruggebracht wordt naar een beheersbaar niveau. De nesten worden het liefst geoogst in de directe omgeving van de vlinderfilterkast. Wanneer de nesten in de vlinderfilterkast liggen, biedt de kast dusdanig veel bescherming dat er geen overlast meer is van brandharen. Ook voedt Storix vogels met rupsen van de EPR om hen te conditioneren deze rupsen te verkiezen boven andere prooien.

De inzet van natuurlijke vijanden is slechts één onderdeel van de EPR regulatie methode, waarbij alles draait om onderzoek en beheer op maat. “Uit monitoring kwam naar voren dat in sommige kasten 85% van de rupsen geparasiteerd was en in andere 11%. Teveel geparasiteerde rupsen en de populatie EPR gaat te hard achteruit, te weinig en een plaag ligt op de loer door een te lage capaciteit van natuurlijke vijanden om een plaag te voorkomen. We zoeken naar evenwicht, een aanvaardbare plaagdruk.” 

Daartoe richt Storix de blik op de omgeving. Is er bijvoorbeeld wel genoeg nectar te vinden voor sluipvliegen en – wespen? “We ontdekten dat de bloemen met de grootste aantrekkingskracht voor de parasieten van de EPR behoren tot het eigen ecosysteem van de eik. Dat evenwicht kan verstoord worden door asfaltering of maaibeleid, maar herstel is ook mogelijk als we het (stads)landschap herinrichten en beheren zodat het EPR bestendig is. 

Succes schuilt in de toepassing van de complete Storix EPR Regulatie Methode die bestaat uit een modulaire aanpak. “Enkel het plaatsen van de kasten is niet genoeg. Uiteindelijk zorgt een biodivers landschap met voorwaarden voor alle dieren in de voedselpiramide voor een evenwicht waarin we slechts beperkt hoeven in te grijpen om plagen te voorkomen.” 

Inzicht door monitoring en op maat opschalen en afschalen van de inzet van wilde sluipvliegen en sluipwespen is hierbij een vereiste. Zodoende is de vlinderfilterkast een ecostimulator. Wanneer de kasten of kisten worden ingezet zonder monitoring is het al snel een ecosysteem-ontwrichter. 

Dankzij inzet van de vlinderfilterkast zijn de kosten van EPR bestrijding met 70 procent gereduceerd en omgezet naar EPR beheer. “Op het golfterrein ‘Loonsche Duinen’en diverse gemeenten beheren we EPR met slechts 30 procent van het budget ten opzichte van 2019 dankzij inzet van de vlinderfilterkast terwijl er nog meer mogelijkheden zijn in de modulaire aanpak.”