‘Het Register Duurzame Leefomgeving is een gamechanger’

Sinds haar oprichting in 2012 heeft NL Greenlabel al flink bijgedragen aan de verduurzaming van de buitenruimte. Maar er is ook nog genoeg te doen, met het oog op de NL Greenlabel-missie: verdubbelen van de waarde van stedelijk groen in 2030. Oprichters Nico Wissing en Lodewijk Hoekstra vertellen Greenpro dat ze in 2023 vol inzetten op het kersverse ontwikkelde Register Duurzame Leefomgeving (RDL). Gebiedsontwikkelaar Guus Wijfje bij Heijmans: “Met de RDL-systematiek maken we al in een vroeg stadium goede keuzes, wat leidt tot betere ontwerpen.”

NL Greenlabel is met haar duurzaamheidspaspoorten en -labels voor producten, planten en materialen en 180 partners een autoriteit als het gaat om groenwaardevermeerdering in de buitenruimte. Ook is de organisatie toonaangevend met haar duurzaamheidsvisie op de thema’s natuurinclusiviteit en biodiversiteit van ontwerp tot en met beheer en onderhoud. 

Heijmans is al jarenlang NL Greenlabel-partner. Alle gelederen binnen dit bedrijf volgen een intrinsiek gemotiveerde duurzaamheidsvisie. De duurzaamheidspaspoorten van NL Greenlabel vormen de standaard in het duurzaamheidsbeleid van Heijmans. 

Guus Wijfje, gebiedsontwikkelaar en stedenbouwkundige bij Heijmans, is gespecialiseerd in klimaat-adaptief en natuur-inclusief bouwen. ‘De duurzaamheidspaspoorten en -labels van NL Greenlabel zijn méér dan enkel en alleen afvinklijsten voor oplevering: de NL Greenlabel-systematiek maakt het totale verduurzamingsproces inzichtelijk,’ vertelt hij. ‘De systematiek verlangt niet alleen dat er van A tot Z wordt nagedacht over duurzaamheid, ook rekent het toeleveranciers en samenwerkende partijen mee in de duurzaamheidsambitie. Met dit uitgangspunt is NL Greenlabel echt onderscheidend ten opzichte van andere label- en certificeringspartijen.’ 

NL Greenlabel-oprichters Wissing en Hoekstra zijn trots op de impact van NL Greenlabel op duurzaamheid in de buitenruimte tot nu toe. Tegelijkertijd kijken zij vooruit. 

‘NL Greenlabel heeft, samen met haar partners en vaak tegen de stroming in, al veel voor elkaar gebokst,’ zegt Hoekstra. ‘Dat verdient echt een hele dikke pluim, want ons werk is op zijn zachtst gezegd uitdagend. Toch zien we naarmate onze duurzaamheidsmissie vordert ook hoeveel kansen er nog te verzilveren zijn, ondanks het groene momentum binnen onze milieubewuster geworden maatschappij.’

Wissing knikt: ‘De urgentie is nog onverminderd groot op de thema’s biodiversiteit, klimaat, milieu en gezondheid. De kwaliteit van de leefomgeving loopt nog steeds achteruit. We kunnen niet anders dan verduurzamen om meer in balans en natuur-inclusief te kunnen zijn in ons leven-wonen-werken. Maar dat moet wel aangejaagd worden, zoals met normen.’

Hoekstra vult aan: ‘In plaats van “minder slecht” zouden bedrijven het “aantoonbaar goed” moeten gaan doen, met maximale impact. Dat geeft een totaal andere dynamiek aan alles wat we doen. NL Greenlabel ziet dat er bij terreineigenaren al behoefte bestaat aan duidelijke normen en standaarden voor het verduurzamen van de buitenruimte. Maar voorlopig ontbreken deze in Nederland!’

Op Europees niveau zijn er al wel duurzaamheidsnormen in ontwikkeling voor grotere entiteiten zoals banken, verzekeraars en vermogensbeheerders. Deze zijn vormgegeven binnen de beoordelingssystematiek EU Taxonomie. Sinds vorig jaar verplicht de EU grote bedrijven (meer dan 500 medewerkers) om informatie te verschaffen over hun omgang met het milieu. Zij moeten aangeven welk deel van de omzet en investeringen in lijn is met de EU Taxonomie. 

Wissing legt uit: ‘De EU Taxonomie geeft aan of investeringen duurzaam zijn. Met dit systeem wil de EU bedrijven aansporen om hun investeringen, productie en diensten te laten passen in de milieuvriendelijke economie (koolstofarm, minder milieubelastend, rijker aan biodiversiteit) en klimaat-adaptieve economie die de EU als doel heeft vastgelegd in de Green Deal van 2019.’ 

Er zijn bedrijven en instanties die de EU Taxonomie op vrijwillige basis toepassen, maar voor segmenten zoals het mkb is de administratieve last in verhouding vaak nog te groot. Waar Wissing en Hoekstra de afgelopen jaren op hebben gehoopt, is dat de Nederlandse overheid op de marktbehoefte in zou springen met het vormgeven van normen en standaarden voor duurzaamheid in de buitenruimte. Hoekstra, duidelijk teleurgesteld: ‘Het is de Nederlandse overheid vooralsnog niet lukt om die koe bij de hoorns te vatten.’

NL Greenlabel heeft als duurzaamheidsexpert alvast de handschoen opgenomen voor terreineigenaren met duurzaamheidsambities. Hiervoor heeft zij op 31 oktober jl. het platform Register Duurzame Leefomgeving gelanceerd (RDL).

Wissing: ‘Het RDL-platform zet met de zogeheten NL Omgevingsscan de kansen en risico’s van een buitenterrein op een rij als het gaat om biodiversiteit, klimaat(adaptatie) en gezondheid. Deze buitenterreinen kunnen tuinen en bedrijventerreinen zijn, maar ook kavels in de openbare ruimte. Terreineigenaren kunnen overheden zijn, maar ook particuliere partijen en bedrijven, waaronder projectontwikkelaars, banken, verzekeraars, vermogensbeheerders.’

Het berekenen van de milieu- en financiële kosten en baten van buitenterreinen was tot nu toe lastig. Met de NL Omgevingsscan kan dat wél. De NL Omgevingsscan is ontwikkeld door NL Greenlabel op het Tygron Platform, aangevuld met diepgaande bomendata van Cobra Groeninzicht. Hoekstra legt erover uit: ‘De NL Omgevingsscan voert een nulmeting uit op het vlak van biodiversiteit, hittestress, luchtkwaliteit en o.a. waterafvoer naar de ondergrond. Deze 3D-scan analyseert tegelijkertijd de kansen van het buitenterrein op die thema’s. Aan de analyse koppelt het RDL een advies. Met een NL Omgevingsscan kunnen terreineigenaren gericht sturen, maar ook handhaven op de kwaliteit van de buitenruimte.’

NL Greenlabel-partner Heijmans verwelkomt het platform RDL met open armen. ‘Omgevingsontwikkeling is een complex proces. Data zijn broodnodig om zowel intern, als richting stakeholders de duurzame ambities en keuzes te onderbouwen,’ legt gebiedsontwikkelaar en stedenbouwer Guus Wijfje uit. ‘Wij zijn daarom heel blij met de ontwikkeling van de RDL-systematiek door NL Greenlabel.’

Wijfje vervolgt: ‘Het grote voordeel van het platform RDL is, dat alle data zijn verzameld in één omgeving. De betrokkenen met toegang tot het RDL zijn daarmee op de hoogte van de aandachtspunten en de potentie van een terrein. Het resultaat is dat er minder interpretatieslagen nodig zijn in het ontwerpproces, waardoor er in een vroeg stadium al een goed ontwerp kan ontstaan.’

De digitalisering stemt Heijmans ook enthousiast op organisatorisch vlak: ‘We zijn zeer hoopvol dat de RDL-systematiek het administratieve proces bij het behalen van de duurzaamheidspaspoorten versnelt.’ Wijfje benadrukt echter dat kwaliteitsverbetering leidend is. ‘Tijd en geld zijn belangrijk, maar de belangrijkste winst van de RDL-systematiek is dat er betere plannen tot stand komen.’

Dit voorjaar wil NL Greenlabel de dienst verder uitbreiden. 2023 staat met name in het teken van samenwerking zoeken met andere partijen. Hoekstra en Wissing gaan er vol voor. ‘Het uitblijven van normen en standaarden vanuit de overheid betekent voor NL Greenlabel de kans om die norm wél te bepalen,’ concludeert Hoekstra. ‘We voelen aan dat het RDL groot gaat worden en dat daar dit jaar veel mee
zal gebeuren.’

Beiden sluiten af: ‘We zullen er alles aan doen om het ambitieuze terreineigenaren makkelijker te maken, ook en vooral met het oog op de missie van NL Greenlabel: verdubbelen  van  de waarde van stedelijk groen  in 2030’.