Kleine boomsoorten met een grote impact. Bomen helpen bijen

Bijen, het is een thema dat de laatste jaren bijzonder veel interesse geniet bij heel wat tuineigenaren, bedrijven en gemeenten. We hebben de bijen dan ook broodnodig als we nog van al onze tuinpracht willen blijven genieten. Wanneer we een tuin willen die aanlokkelijk is voor bijen, denken we vaak direct aan het aanleggen van grote bloemenborders, maar die zijn vaak arbeidsintensief en niet in elk project toepasbaar.

Bomen kunnen echter ook zorgen voor een grote hoeveelheid stuifmeel per vierkante meter en worden vaak door honingbijen, hommels en solitaire bijen als hoofdvoedsel gekozen. Een kleine bijenboom kan dus zeker een meerwaarde vormen in een ontwerp. Niet alleen voor de klant, maar ook voor de natuur. We stellen je hierbij enkele kleine soorten voor die geliefd zijn door deze en andere nuttige insecten.

Als eerste is er de Albizia julibrissin of Perzische slaapboom. Het is een boom die we vroeger vooral zagen aan de Middellandse zee maar die de laatste jaren steeds meer te zien is in onze tuinen. Hij kan wel drie maanden bloeien en zijn fel roze en lekker geurende bloemen vallen al van ver op. Hij heeft een dubbel even geveerd blad, dat zich in de avond gaat sluiten. Vandaar ook zijn Nederlandse naam. De vorm van de Albizia is zeer typerend, met breed uitwaaierende takken die bijna horizontaal gaan groeien. Hoewel hij vroeger als matig winterhard werd beschouwd, doet hij het op beschutte plekken prima en is geen afdekken nodig. Er zijn ook steeds sterkere cultivars op de markt, zoals de Albizia jul. ‘Tropical dream’ . Een cultivar die al op zeer jonge leeftijd uitbundig bloeit en winterhard is tot ongeveer -20°C. 

Heptacodium miconiodides of zevenzonenboom is er eentje die zeker wat meer aandacht verdient. Hij wordt meestal gekweekt als meerstammige struik, maar kan ook als boom worden geplant. Alle kenmerken van een topboom zijn aanwezig, maar toch wordt hij vaak vergeten. Allereerst heeft hij een prachtige afbladerende schors, wat een decoratieve meerwaarde brengt, het hele jaar door. Verder bloeit hij met stralend witte en zoet geurende bloemen, van eind augustus tot oktober. Na de bloei verschijnen er knalrode vruchten, die lang aan de plant blijven hangen. In de herfst verkleuren de bladeren met paarse tinten. Het is een zeer winterharde en ziekteresistente plant, die zijn oorsprong in China kent. Zonder twijfel een meerwaarde dus.

Lagerstroemia indica, ook wel Indische sering of elfenboom genoemd, is een brede vaasvormige boom of struik die vooral heel erg toegepast is in het Middellandse Zeegebied, maar ook hier steeds meer populariteit geniet. Zijn bloei is zeer uitbundig en voornamelijk in de roze-rode tinten, maar er zijn ook witte of gele cultivars. Het is van oorsprong een tropische boom, maar door een goed selectieprogramma zijn nu cultivars op te markt die winterhard zijn tot -18°C, zoals de Lagerstroemia indica ‘Eveline’.

Deze plant is geselecteerd door de Belgische kwekers Geert Devriese en Ingrid Luyssen, en heeft alle kwaliteiten van een kleine boom of meerstammige heester. Een mooie uitbundige roze bloei in de zomermaanden juli tot september en prachtig afbladerende schors bij oudere exemplaren. Ze houden van een plekje in de volle zon op een niet te droge doorlatende bodem.

We sluiten af met DE bijenboom, Tetradium danielii. Deze boom, die een volwassen hoogte van 5 tot 7 meter kan bereiken, bloeit vanaf augustus met witte losse pluimen. De bloemen leveren heel veel pollen en nectar en worden daarom extra veelvuldig bezocht door bijen. Na de bloemen verschijnen opvallende rode doosvruchten. Hij heeft een samengesteld blad, met een glanzende bovenkant waarvan de onderkant grijsgroen is. Ook de schors is grijs en glad. In de herfst verkleuren de bladeren mooi geel. Hij houdt van een zonnige standplaats en een voedzame grond. 

Tetradium daniellii var. hupehensis is groter dan de soort en kan  10 tot 15 meter hoog worden.

Omdat bovenstaande bomen vooral rekenen op insecten voor hun bestuiving, zijn ze ook minder belastend voor mensen met hooikoorts. Het stuifmeel is namelijk niet zo fijn en klein als bij berken en hazelaars, die rekenen op de wind voor hun bestuiving.

Wil je meer weten over bijen in de tuin? Neem dan gerust eens een kijkje in het Zakboek voor de Bijentuin van Marc Verachtert , Bruno Remaut en Bart Vandepoele. Bart is de bezieler van de ‘week van de bij’ . Ze organiseren de wedstrijd ‘Bijenvriendelijkste gemeente’ en delen infoborden uit voor gemeenten die hun inwoners willen inlichten over de bijenvriendelijke acties van hun stad of dorp.