Manifest Bouwen voor Natuur pleit voor duidelijke richtlijnen voor natuurinclusief bouwen

Op 10 maart 2021 hebben NL Greenlabel, Natuur en Milieu en Vogelbescherming Nederland het manifest ‘Bouwen voor Natuur’ gelanceerd. Het manifest wil natuurinclusief bouwen nog hoger op de agenda zetten bij de overheid. Lodewijk Hoekstra, medeoprichter van NL Greenlabel: “De tijd is rijp voor de duurzaamheidsgedachte, maar de markt vraagt nu om duidelijke regulering.”

“Groen heeft een meervoudig rendement: op gezondheid, sociaal welzijn, op de instandhouding van lokale ecosystemen maar ook op weerbaarheid tegen de extremere weersomstandigheden door de klimaatverandering,’ aldus Lodewijk Hoekstra, medeoprichter van NL Greenlabel.  “Het is de kunst om groen op die punten functioneel toe te passen en niet alleen als decoratie. Dat is de essentie van natuurinclusief inrichten. De overheid heeft zowel een energietransitie- als een bouwopgave, met daarin plannen om een miljoen huizen bij te bouwen. Dat is een ideale kans om natuurinclusief te bouwen voor een duurzame leefomgeving. Er is alleen nog geen landelijke wet- of regelgeving op dit vlak. Het Manifest doet voorstellen voor fysieke wetgeving zoals het Bouwbesluit.”

NL Greenlabel is zich ervan bewust dat de kosten voor de duurzaamheidsmaatregelen vaak bij andere partijen liggen dan bij de partijen die baat hebben bij deze maatregelen. Bovendien zien bouwers/ontwikkelaars natuur-inclusieve maatregelen doorgaans nog als een opstapeling van ‘extra’s’ en ‘moetjes’ in plaats van dat zij integraal sturen op kwaliteit. Hoekstra: “Als er wettelijke regelgeving komt omtrent natuurinclusief bouwen, dan nemen bouwers/ontwikkelaars deze maatregelen aan de voorkant mee in hun integrale benadering. Zij zullen ontdekken dat de maatregelen vaak geen extra tijd en of geld kosten. Natuur-inclusieve maatregelen leveren zelfs geld op als duurzame oplossingen voor de heersende problematiek.”

Toch is er ook in de ontwikkel- en bouwwereld al volop beweging gaande. Het manifest Bouwen voor Natuur is niet alleen ondertekend door groene branche- en milieuorganisaties zoals VNG, Bomenstichting, Vogelbescherming en Stichting Steenbreek, maar ook door projectontwikkelaars, architecten, bouwbedrijven, banken en wetenschappers. Harwil de Jonge, directeur van Heijmans Vastgoed, met een missie voor 2023: Makers van de gezonde leefomgeving: “Als je bij het bouwproces nog natuurinclusieve maatregelen moet bedenken, heb je de boot gemist. Natuurinclusief bouwen moet gebeuren in de ontwikkelfase op planniveau. Woningbouw, infra-aanleg en de energietransitie zijn uitgelezen mogelijkheden om groenblauwe verbindingen te maken voor een gezonde leefomgeving. Het manifest is sowieso van belang om partijen wakker te schudden, ook als de manifestinhoud niet tot normen leidt.”

NL Greenlabel heeft al de nodige winst geboekt. Natuurinclusief bouwen staat sinds 2020 hoog op de agenda bij het Ministerie van LNV, BZK en IenW. Ook zijn LNV en BZK geïnteresseerd in het Nationaal Dashboard Duurzame Leefomgeving als initiatief van NL Greenlabel, Platform 31 en het CROW. Hoekstra: “Het dashboard deelt kennis en handvatten om integraal aan duurzame gebiedsontwikkeling te werken. Het biedt ook een instrumentarium als paraplu voor een gebiedsgerichte aanpak en doet wetenschappelijk onderzoek op dit vlak.”

Goede bestekstandaarden, richtlijnen en bijvoorbeeld het Ambitieweb dat door publieke opdrachtgevers wordt gebruikt zijn binnen een planopgave vaak nodig en worden op het dashboard straks gezamenlijk aangeboden. Zo ook de diverse labels van NL Greenlabel, die specialist is op het gebied van het meetbaar maken van biodiversiteit, natuurinclusief inrichten en het kwantificeerbaar maken van dergelijke ambities. Hoekstra: “Labels vormen een gemeenschappelijke taal waarin marktpartijen met elkaar aan de slag kunnen gaan. NL Greenlabel heeft feitelijk al panklare richtlijnen in de vorm van de NL Greenlabel-duurzaamheidspaspoorten voor terrein en gebieden. De overheid kan deze zo oppakken.’” Hoe en of fysieke wetgeving rond natuurinclusief bouwen vorm krijgt, zal waarschijnlijk een proces van een aantal jaren beslaan, schat Hoekstra in.