Risico beperken dat bomen letsel of schade toebrengen

Gemeenten en openbare diensten hebben een onderzoeksplicht voor hun bomen in de openbare ruimte. Gerard Bodewes manager bij ITS For Trees bv uit Baambrugge: “Het is raadzaam om regelmatig te controleren of een boom veilig is. Je wil het risico beperken dat deze letsel of schade toebrengt. Met onze producten helpen wij.”

Als een boom in de openbare ruimte omvalt of een grote tak op een auto laat vallen dan is de eigenaar aansprakelijk. Bodewes: “Het zou zelfs tot vervelende rechtszaken kunnen leiden. Wij bedenken sinds 1969 producten die helpen bij het onderzoek van bomen, om daarmee de veiligheid te bevorderen. Al ruim 50 jaar zijn wij leverancier van materialen voor bomen in het stedelijk gebied; aanplanting en bescherming van bomen, maar ook nazorg of bodemonderzoek. Wij verzorgen zelf niet en voeren geen onderzoekswerkzaamheden uit.” 

Een onderzoek start eenvoudig. “Visual tree assestement (VTA) is een in Duitsland ontwikkelde methode om bomen te onderzoeken op gebreken, die tot een breuk kunnen leiden. Het begint altijd met kijken. Is een boom in het najaar in een slechte conditie, dan is deze vatbaar voor infecties, schimmels en bacteriën. Dat uit zich in het vormen van zwammen, paddestoelen en vruchtlichamen op de stam. Is er een zwam aanwezig, dan gaat de boominspecteur verder op onderzoek uit. Het meest gebruikte instrument is een eenvoudige houten hamer, waarmee de onderzoeker op de stam klopt. Een stevig en solide geluid is prima, maar een ander is dat niet; een zwam is tien tot vijftien procent aan de buitenkant zichtbaar.” 

Intern onderzoek is nodig. “Met een aanwasboor haal je een stuk uit de boom; de kleur en de buigbaarheid geven een indicatie van aantasting. Met een elektrische boormachine met daarop een weerstandsmeter is het ook mogelijk om te kijken of de boom stabiel of aangetast is; met een drie millimeter boor meet je de weerstand, want een boom probeert slechte plekken te isoleren en als je er door heen boort, voel je weerstand.” 

Ook het gebruik van sensoren op bomen neemt de laatste tien jaar toe. “Met kloppen meet je wederom de weerstand. Breng je dat in kaart, dan krijg je de aantasting inzichtelijk. Vergelijk het met maken van een röntgenfoto.” 

Als bomen niet goed groeien, dan levert ITS ook daarvoor apparatuur. “Het is interessant om bij een standplaatsonderzoek te achterhalen waarom een boom het slecht doet. Waarom deze niet vol in het blad zit en de kroon niet volledig bedekt is? Als de boom vroeg in het najaar blad laat vallen of laat verkleuren, dan is het een teken van slechte vitaliteit. De oorzaak zit vaak in de grond. Een eerste onderzoek met een grondboor volgt. Een gat boren en wederom vertelt de weerstand iets over de hoeveelheid verdichte en verstorende lagen. Het zorgt dat het water onvoldoende naar beneden kan en dat de wortel in de zomer niet naar naar beneden groeit. Met onze producten afkomstig van verschillende producenten zijn we niet alleen leverancier, maar ook gesprekspartner voor de omgeving.”