Samenwerking De Groene Stad en Ruyteninstituut

Er gaat iets goed fout in de planning van leefomgevingsprojecten en dat zet ons aan het denken, aldus Marwin Dekkers. Hij is als oud-directeur van Boomkwekerij M. van den Oever in Haaren de kartrekker van de nieuwe Integrale Beplantingsmethode Ruyten (IBR) Vergroen Methodiek. 

Dekkers licht toe: “Uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van een omgeving voor 72 procent wordt bepaald door het aanwezige groen. Dat is enorm. Terwijl bij een ontwikkeling van een nieuwbouwwijk, plein of park maar nauwelijks één of twee procent aan groen is besteed, of overblijft. Dan gaat er toch iets goed mis. Om die reden is de IBR Vergroen Methodiek in het leven geroepen. Hiermee is het mogelijk om binnen beleidskaders, omgevingsopdrachten en gebruikerswensen de meest optimale groene en duurzame omgeving te creëren. En het leuke is dat we hiermee op alle niveaus, van beleid tot en met de eindgebruiker, inzichtelijk maken wat het effect is. Alles aan de hand van de IBR-Score getoetst met de 5×5 omgevingsopgaven.”

De methodiek is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek verricht in samenwerking met het Ruyteninstituut in Heelsum. “Onderzoeker drs. Frits Ruyten stelde vast op basis van groeicurven naar groen dat het toevoegen van volwassen bomen, struiken en onderbeplanting een aantal belangrijke voordelen oplevert. Belangrijk is wel: de juiste soort en op de juiste afstand. Bladeren en naalden van bomen, struiken en kruiden bieden namelijk directe schaduwwerking bij hittestress. Zij zijn daarmee een buffer voor overtollig hemelwater en nemen nadelige luchtdeeltjes op zoals stikstofdioxide, fijnstof, ozongas en CO2. Zij vermeerderen ook de biodiversiteit en vergroten de groenbeleving.”

Bovendien dalen hiermee de onderhoudskosten zo sterk, dat investeren in groen aantrekkelijker wordt. Het Ruyteninstituut bewaakt en ontwikkelt deze IBR-aanpak en certificeert de IBR-toepassing. “Om met de methodiek een verbetering van het leefmilieu te realiseren staat een hoofdonderzoeksvraag centraal: hoe kunnen we ons leefmilieu zo toekomstbestendig mogelijk vergroenen en de integrale omgevingsopgaven vertalen naar een praktisch plan voor aanleg en beheer?” 

Dekkers vervolgt: “Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, zeker nu het ene na het andere urgente thema opduikt binnen gemeentelijke beleidskaders. Daarom zijn er binnen de methodiek vijf groenpilaren of groene omgevingsopgaven benoemd met daarin weer vijf subthema’s die het belang van groene omgevingen aanstippen, de 5×5 methodiek.”

1. Klimaat
Groen maakt een omgeving klimaatbestendig door onder andere hittestressreductie, wateropvang en droogte-tolerante planten. 

2. Economie
Groenere omgevingen zijn door gebruikers hoger gewaardeerd en daarmee stijgt de vastgoedwaarde. Het verblijf van de gebruiker is langer en de economische besteding stijgt.

3. Welzijn
Groen haalt zowel ouderen als jongeren naar buiten: het stimuleert beweging, spelen en sociale ontmoeting. Dat heeft een positief effect op de gezondheid.

4. Biodiversiteit
Groen verhoogt de omgevingsbeleving, creëert voedsel en veiligheid voor mens en dier. Het trekt meer bijen, insecten en vogels aan en zorgt voor minder uitdrogen van de bodem.

5. Toekomstbestendigheid
Groen dat nu wordt aangeplant moet voor minimaal twee tot drie generaties blijven staan om optimaal bij te dragen. Duurzamer en circulair ontwerpen is belangrijk.

“Praktisch alle groenprojecten kunnen een IBR-score krijgen”, weet Dekkers. “Zo krijgen beleids-makers en beheerders inzicht in hoe een project op groen scoort en waar verbetering is gewenst. Ook een nieuwbouwinrichting leent zich al vanaf de tekentafel voor een groenontwerp met de gewenste IBR-score. Het Ruyteninstituut certificeert IBR-projecten die net of langer geleden zijn aangelegd, onafhankelijk op aanleg of beheer. Zo wordt 100 procent kwaliteit richting de opdrachtgever geborgd.”

De IBR Vergroen Praktijk Basiscursus vindt plaats op 28 en 29 april 2021 in Wageningen. Gericht op landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen, ontwikkelaars en groenexperts. Na de cursus kunnen ze de IBR 5×5 Scan methodiek toepassen en worden, bij goed doorlopen, gecertificeerd als aspirant-IBR Expert. Voor meer informatie: www.degroenestad.nl of www.ibr-experts.com. Aanmelden kan via
het Ruyteninstituut.