‘Te laat nadenken over De groeninrichting is een gemiste kans’

Bert van Gils adviseert als arborloog van Greenmax en zusterbedrijf Treebuilders, verscheidene professionals op het gebied van laan- park- en straatbomen. Hij pleit ervoor dat men bij de inrichting van de leefomgeving al in een vroeg stadium de verbinding maakt tussen grijs, groen en blauw. “Het gebeurt nog te vaak dat de civiele werkzaamheden al zijn begonnen en men zich dan pas realiseert: o ja, er moeten nog bomen komen. Meestal is het budget dan al vergeven of moet een straat opnieuw opengebroken worden.”

“Een gemiste kans, die tot onnodig hoge kosten leidt en de keuze in boomsoorten beperkt. Dit, terwijl bomen zo’n grote bijdrage leveren aan een gezonde en milieuvriendelijke leefomgeving. Veel bomen, struiken en hagen hebben in de stedelijke omgeving last van beperkende omstandigheden zoals droogte, zuurstofgebrek of te weinig groeiruimte. Enerzijds speelt de klimaatverandering een rol, anderzijds zie ik regelmatig dat de verkeerde boomsoort is gekozen of er geen juiste omstandigheden zijn gecreëerd. Te diep geplant, in de verkeerde periode geplant, te weinig aandacht voor het grondwerk, enzovoorts. Zonde, zeker omdat er tegenwoordig prachtige oplossingen zijn.”

“Zo zie ik bijvoorbeeld een herwaardering voor naaldsoorten ontstaan. Eigenlijk ook logisch, onze inheemse naaldbomen stammen uit het steenkooltijdperk en hebben al miljoenen jaren evolutie doorstaan. Ze zijn uitstekend bestand tegen de huidige klimaatsverandering met de extremere weersomstandigheden. Bovendien behouden ze ook in de winter hun decoratieve groene waarde en zijn het fantastische fijnstof-reuzen. Elk naaldje werkt namelijk als een soort magneetje dat fijnstof uit de lucht filtert.”

“Met de juiste kennis kan het groen in de stad een prachtige bijdrage leveren aan de verbetering van het leefmilieu. Heeft een gemeente bijvoorbeeld de wens om met vruchtdragende bomen het insectenleven te verbeteren, dan hoor je vaak het bezwaar van de vallende vruchten die tot overlast leiden. Een prima oplossing vormen in dit geval de dubbelbloemige soorten die met hun stampers en meeldraden zeer aantrekkelijk voor insecten zijn, maar geen zaden of vruchten vormen.” 

“Vroegtijdig nadenken over de groei-inrichting is dus van groot belang. Stel een straat moet volledig op de schop omdat de riolering vervangen moet worden. Arbeid en graafwerkzaamheden zijn hoge kostenposten. Doodzonde als deze opnieuw moeten plaatsvinden, omdat men het groen was vergeten. Met dezelfde kosten en energie had men gelijktijdig goede ondergrondse voorzieningen kunnen treffen om zo een perfecte standplaatsinrichting voor de bomen te kunnen scheppen.”

“Gelukkig groeit het besef dat bomen een enorme toegevoegde waarde hebben binnen de stedelijke leefomgeving. Behalve hun decoratieve waarde, kunnen ze in belangrijke mate bijdragen aan een beter milieu. Ze binden fijnstof, bieden een CO2-buffer, hebben een verkoelend effect én vergoten de biodiversiteit. In combinatie met bepaalde oplossingen zoals boombunkers, verwezenlijk je bovendien een waterbuffersysteem dat kostbaar regenwater opvangt. Maar ik zie zeker ruimte voor verbetering. En als gevolg van de klimaatsverandering, ben ik van mening dat het nóg belangrijker is om vroegtijdig over de groenvoorziening na te denken. Onlangs trof ik nog een aantal bomen bij een nieuwbouwproject in Amsterdam aan die het heel moeilijk hadden. Logisch want ze zijn totaal niet bestand tegen de tochtvorming die daar als gevolg van de hoogbouw ontstaat. Als je in een vroeg stadium de kennis van de civiele werkzaamheden bundelt met de kennis van groen en blauw, creëer je met dezelfde investering een enorme win-winsituatie.”