Voorzorgsmaatregelen voor tijden van zoetwatertekorten

Water vasthouden op de locatie wordt een van de meest voorkomende opgaven binnen gemeentelijke klimaatadaptatie-strategieën. Tezamen vormen particuliere tuinen ook een gigantisch oppervlak om klimaatadaptatiekansen te verzilveren. Harm de Visser, business development manager bij Bosta B.V., groothandel in watertechniek, beschrijft hoe de markt zich aan het openen is voor slim watermanagement.

Ondanks de nog ontbrekende bestekstandaarden en budgettaire uitdagingen tonen overheden zich vaker welwillend in het verbeteren van de watermanagement binnen hun gebied. De markt biedt ook al de nodige oplossingen aan. Slim watermanagement blijft bij Nederlandse particulieren vooralsnog regelmatig een ver-van-het-bed-show doordat de directe noodzaak ontbreekt. Iedereen weet af van de klimaatverandering, maar welke burger of wethouder voelt dat nu al in de portemonnee? In tegenstelling tot in ons buurland België, dat op watermanagementgebied een leidersrol vervult door verplicht waterhergebruik, is schoon kraanwater in Nederland nog spotgoedkoop. Toch ziet Bosta B.V. hier verandering in komen.

Groothandel Bosta B.V. is onderdeel van MegaGroup en specialist in watertechniek. Megagroup heeft het hoofdkantoor in Nederland en zit in België, UK, Duitsland, Polen, Denemarken en Zweden. Het bedrijf opereert onder de verkoopkantoren Bosta of Bevo. 

Bosta B.V. in Nederland ziet dat de Nederlandse consumentenmarkt geleidelijk aan een inhaalslag maakt op het gebied van watermanagement. ‘Mensen met een eigen tuin raken zich ervan bewust dat ook zij hun steentje kunnen bijdragen aan klimaatadaptatie,’ aldus Business Development Manager Harm de Visser. Hij vertelt over de verschillende oplossingen die particulieren in hun tuin kunnen toepassen. 

‘Infiltratiekratten onder de toplaag van een tuin kunnen water tijdelijk bufferen en langzaam naar het grondwater laten doorsijpelen. Dat voorkomt verdroging. De opvang van hemelwater voorkomt dat het rioolstelsel overbelast raakt in met name erg versteende omgevingen met veel bestrating. Particulieren kunnen op deze manier het hemelwater op eigen locatie doorlaten naar de ondergrond, wat een veel natuurlijker afwateringsproces creëert.’ 

Mensen kunnen ook hemelwater opvangen dat loopt vanaf het dak, of vanaf lijnwatergoten in het terras of in de oprit. De RWA-buizen kunnen worden gekoppeld aan een ondergrondse tank in de voor- of achtertuin. Zo’n tank is verkrijgbaar in 500 liter, 2.000 liter en 5.000 liter, afhankelijk van de grootte van het dak en de gewenste hoeveelheid wateropvang. Vanuit deze tank kan het regenwater met een pomp worden ingezet als tuinberegening en eventueel als spoelwater voor binnenshuis gebruik zoals voor het toilet, de wasmachine of de vaatwasser. Vanzelfsprekend kan men dit water niet leiden naar de drinkwatertapaansluiting. Druppelberegening kan worden aangedreven door een 2 tot 2,5 bar elektropomp. De Visser: ‘We hebben onder meer een systeem van DAB, met daarin de gelijknamige hydrofoorpomp DAB Easybox, die een zelfaanzuigend vermogen tot 8 meter heeft.’ 

Volgens De Visser is de druppelslang een veelgebruikt beregeningsonderdeel onder particulieren. Deze techniek is afkomstig uit de tuinbouw en is de afgelopen paar jaar ‘ontdekt’ in de boomkwekerijsector. De inzet van haspels in die sectoren kost veel vermogen van dieselpompen en veroorzaakt verlies van water. De Visser weet te vertellen welke voordelen de druppelslang heeft voor particulieren. ‘Je dient water gedoseerd toe. Het water zakt niet loodrecht naar beneden door de bodem, waarmee veel vocht letterlijk aan de wortels van de plant voorbij gaat. Bovendien is de toegediende hoeveelheid water een stuk bescheidener dan wanneer je met de sproeier beregent. De tuineigenaar beregent efficiënter, wat gunstig is in tijden van zoetwaterschaarste.’

Ook de roterende sproeikop blijft het overigens goed doen. Hiermee wordt gelijkmatig beregend in een kleine druppelvorm, die geen nevel vormt. Verneveling is -al dan niet in combinatie met vloeibare gewasbeschermingsmiddelen of vloeibare bemesting- met name in de tuinbouw, boomkwekerij en landbouw een veel ingezette waterbesparingstechniek. Het nadeel van teveel verneveling in een tuin is echter dat er door het kleinere oppervlak juist wél waterverlies kan optreden door windvlagen. De Visser knikt. ‘De R-Van sproeiers van Rain Bird en ook de sprinklers van Hunter geven een klein straaltje, in tegenstelling tot veel andere roterende sproeiers.’   

Bosta wil verder een positieve bijdrage aan het milieu leveren door hergebruik van materialen. In 2020 zijn MegaGroup en Bosta B.V. een oriënterend gesprek aangegaan met klimaatadaptatie- en circulair adviseur René Nootenbomer van Save Lodge. De Visser: ‘Binnen de groep wordt de nodige plastic producten verkocht. We zouden daar na gebruik wellicht een deel van kunnen terughalen via Plastic Fantastic, waarmee we bekend zijn via een zakelijke relatie op transportgebied.’ 

Duurzaamheid is voor veel bedrijven vooral een manier om zich een groen imago aan te meten, maar Bosta zou circulariteit letterlijk in zijn schappen willen aantonen. ‘Het gebruikte plastic zouden we, via Plastic Fantastic, kunnen omzetten in wateropvangproducten voor onze verkoop,’ aldus De Visser. ‘In één van de projecten die Nootenbomer reeds heeft uitgevoerd, worden regenwaterschuttingen toegepast. Dat is een beproefde methode die bestaat uit een schutting van plastic bakken die regenwater opvangen. Hieraan is een irrigatiesysteem gekoppeld waarmee de tuineigenaar het gazon en of de planten kan watergeven. Zo zijn er meerdere oplossingen, maar hergebruik staat uitdrukkelijk nog in de kinderschoenen.’

Een ontwerpbureau waarmee Bosta samenwerkt, verzorgt beregeningsontwerpen in AutoCad inclusief een materialenlijst. Dan kan de hovenier zich focussen op waar hij of zij goed in is: het installeren. Bosta hanteert een lijst met vragen die de hovenier invult over de tuin. Op basis van deze gegevens gaat het ontwerpbureau aan de slag. ‘Voor gazons gebruiken we meestal sproeiers, maar ook wel ondergrondse druppelirrigatie. Voor bloemen en bodembedekkers kiezen we vaak voor ondergrondse druppelirrigatie die tussen de flora wordt gelegd, maar ook jet spikes; dunne vernevelende staafjes variërend in hoogte. Druppelirrigatie past over het algemeen ook goed bij heesters. Maar sommige planten dienen specifiek van bovenaf beregend te worden en andere van onderaf, dus we brengen de tuin vooraf nauwkeurig in kaart. Het beste resultaat bestaat uit vitale flora én voorkoming van waterverspilling.’ De Visser lacht: ‘En wanneer een goede beregeningsinstallatie is gekoppeld aan een wateropvangsysteem, vormt dat natuurlijk helemáal het summum van goed watermanagement.’