Tagarchief: Bomen

Bodemverbetering essentieel bij aanleg grasmat. Goede basis voor een sterk gazon

Permanent
Lees het gehele artikel

Bij de aanleg van een nieuw gazon wordt vaak te weinig stilgestaan bij bodemverbetering. “Iedere ondergrond is anders, dus de hovenier kan het best starten met een bodemanalyse en daar de voeding op afstemmen.”

Een goede basis zorgt voor een mooi resultaat.

Aan het woord is Jo Verschueren, technisch en commercieel adviseur bij Compo Expert Benelux. Deze fabrikant van meststoffen en biostimulanten heeft twee eigen fabrieken: in het Duitse Krefeld en in La Vall d’Uixó in Spanje. Compo Expert biedt professionele gebruikers oplossingen voor gras en openbaar groen, fruit- en groententeelt, landbouwgewassen, en boomkwekerijen en sierteelt.  “Ons productassortiment omvat onder meer biostimulanten op basis van zeewierextracten en nuttige bodembacteriën”, vertelt product & crop manager Robin Van Havermaet. “Ook omdat het gebruik van bestrijdingsmiddelen niet meer is toegestaan. We hebben specifieke formuleringen voor bepaalde gewassen en voor de stadia waarin die gewassen verkeren. In de tuinaanleg zijn we vooral bekend van ons meststoffenmerk Floranid®.”

Gazon waar bij aanleg turf in is gewerkt.

Uitgekiend bemestingsschema

Op het gebied van gazons zien de twee een duidelijke verschuiving van inzaaien naar graszoden. Maar dat maakt voor de ondergrond en het onderhoud geen verschil. Verschueren: “In een doorsnee gazon hebben grassen ongeveer 150 eenheden stikstof per jaar nodig. Die behoefte is echter niet gelijkelijk verdeeld over het jaar. In het voorjaar is de hoogste dosis stikstof nodig. In het najaar juist minder, anders groeit het gras te lang door. Ook wil je in het najaar het gras beschermen tegen de kou en betreding. Hier moet het bemestingsschema op afgestemd worden.” Daarom levert Compo Expert verschillende soorten Floranid®: voor het voorjaar, de zomer en het najaar. Als een hovenier liever werkt met één product, is er Floranid®Twin Permanent; hier zitten alle voedingsstoffen in voor de aanplant en het onderhoud van gazon en borders.   

Een goed bemestingsschema voorkomt problemen.

Maar alles start dus bij de ondergrond. “In de ideale situatie neemt de hovenier een bodemmonster, zodat direct duidelijk is wat de kwaliteit is en wat er nodig is om een goede, luchtige bodemstructuur te krijgen”, aldus Verschueren. Van Havermaet vult aan: “Ook de zuurtegraad is belangrijk. Gras gedijt het best op lichtzure grond. Particulieren denken vaak dat je het gazon moet bekalken omdat er anders mos op komt. Maar dat komt vaak juist door te kort maaien en te veel schaduw. Als de grond niet zuur genoeg is, kan bij de aanleg nog turf worden ingewerkt. Veel problemen zijn te voorkomen door het bemestingsschema aan te passen: van één keer per jaar naar drie of vier keer in de juiste dosering. Dan hebben onkruid en mos geen kans om zich te vestigen in het gazon.”

Juiste product bij de aanleg

Kortom: hoveniers zijn nog te weinig vertrouwd met bodemanalyses. “Het gebeurt dan dat ze op termijn klachten krijgen van hun klant”, zegt Verschueren. “Op deze manier kost het de hoveniers vaak meer dan wanneer bij de aanleg meteen de juiste producten worden gebruikt om zo tot de ideale bodemtoestand te komen. Een bodemstaal nemen en laten onderzoeken in een laboratorium verdient zich dan ook sowieso terug.”  

Kleine boomsoorten met een grote impact. Bomen helpen bijen

Heptacodium-miconioides
Lees het gehele artikel

Bijen, het is een thema dat de laatste jaren bijzonder veel interesse geniet bij heel wat tuineigenaren, bedrijven en gemeenten. We hebben de bijen dan ook broodnodig als we nog van al onze tuinpracht willen blijven genieten. Wanneer we een tuin willen die aanlokkelijk is voor bijen, denken we vaak direct aan het aanleggen van grote bloemenborders, maar die zijn vaak arbeidsintensief en niet in elk project toepasbaar.

Bomen kunnen echter ook zorgen voor een grote hoeveelheid stuifmeel per vierkante meter en worden vaak door honingbijen, hommels en solitaire bijen als hoofdvoedsel gekozen. Een kleine bijenboom kan dus zeker een meerwaarde vormen in een ontwerp. Niet alleen voor de klant, maar ook voor de natuur. We stellen je hierbij enkele kleine soorten voor die geliefd zijn door deze en andere nuttige insecten.

Lagerstroemia indica ‘Eveline’.

Als eerste is er de Albizia julibrissin of Perzische slaapboom. Het is een boom die we vroeger vooral zagen aan de Middellandse zee maar die de laatste jaren steeds meer te zien is in onze tuinen. Hij kan wel drie maanden bloeien en zijn fel roze en lekker geurende bloemen vallen al van ver op. Hij heeft een dubbel even geveerd blad, dat zich in de avond gaat sluiten. Vandaar ook zijn Nederlandse naam. De vorm van de Albizia is zeer typerend, met breed uitwaaierende takken die bijna horizontaal gaan groeien. Hoewel hij vroeger als matig winterhard werd beschouwd, doet hij het op beschutte plekken prima en is geen afdekken nodig. Er zijn ook steeds sterkere cultivars op de markt, zoals de Albizia jul. ‘Tropical dream’ . Een cultivar die al op zeer jonge leeftijd uitbundig bloeit en winterhard is tot ongeveer -20°C. 

Onterecht vergeten

Heptacodium miconiodides of zevenzonenboom is er eentje die zeker wat meer aandacht verdient. Hij wordt meestal gekweekt als meerstammige struik, maar kan ook als boom worden geplant. Alle kenmerken van een topboom zijn aanwezig, maar toch wordt hij vaak vergeten. Allereerst heeft hij een prachtige afbladerende schors, wat een decoratieve meerwaarde brengt, het hele jaar door. Verder bloeit hij met stralend witte en zoet geurende bloemen, van eind augustus tot oktober. Na de bloei verschijnen er knalrode vruchten, die lang aan de plant blijven hangen. In de herfst verkleuren de bladeren met paarse tinten. Het is een zeer winterharde en ziekteresistente plant, die zijn oorsprong in China kent. Zonder twijfel een meerwaarde dus.

Uitbundige bloei

Lagerstroemia indica, ook wel Indische sering of elfenboom genoemd, is een brede vaasvormige boom of struik die vooral heel erg toegepast is in het Middellandse Zeegebied, maar ook hier steeds meer populariteit geniet. Zijn bloei is zeer uitbundig en voornamelijk in de roze-rode tinten, maar er zijn ook witte of gele cultivars. Het is van oorsprong een tropische boom, maar door een goed selectieprogramma zijn nu cultivars op te markt die winterhard zijn tot -18°C, zoals de Lagerstroemia indica ‘Eveline’.

Tetradium danielii.

Deze plant is geselecteerd door de Belgische kwekers Geert Devriese en Ingrid Luyssen, en heeft alle kwaliteiten van een kleine boom of meerstammige heester. Een mooie uitbundige roze bloei in de zomermaanden juli tot september en prachtig afbladerende schors bij oudere exemplaren. Ze houden van een plekje in de volle zon op een niet te droge doorlatende bodem.

Hun favoriet

We sluiten af met DE bijenboom, Tetradium danielii. Deze boom, die een volwassen hoogte van 5 tot 7 meter kan bereiken, bloeit vanaf augustus met witte losse pluimen. De bloemen leveren heel veel pollen en nectar en worden daarom extra veelvuldig bezocht door bijen. Na de bloemen verschijnen opvallende rode doosvruchten. Hij heeft een samengesteld blad, met een glanzende bovenkant waarvan de onderkant grijsgroen is. Ook de schors is grijs en glad. In de herfst verkleuren de bladeren mooi geel. Hij houdt van een zonnige standplaats en een voedzame grond. 

Tetradium daniellii var. hupehensis is groter dan de soort en kan  10 tot 15 meter hoog worden.

Albizia julibrissin.

Hooikoorts

Omdat bovenstaande bomen vooral rekenen op insecten voor hun bestuiving, zijn ze ook minder belastend voor mensen met hooikoorts. Het stuifmeel is namelijk niet zo fijn en klein als bij berken en hazelaars, die rekenen op de wind voor hun bestuiving.

Wil je meer weten over bijen in de tuin? Neem dan gerust eens een kijkje in het Zakboek voor de Bijentuin van Marc Verachtert , Bruno Remaut en Bart Vandepoele. Bart is de bezieler van de ‘week van de bij’ . Ze organiseren de wedstrijd ‘Bijenvriendelijkste gemeente’ en delen infoborden uit voor gemeenten die hun inwoners willen inlichten over de bijenvriendelijke acties van hun stad of dorp.

Een flinke impuls voor de energietransitieEen flinke impuls voor de energietransitie

DdB210104-068
Lees het gehele artikel

Boomrooierij Weijtmans neemt als eerste in de sector volledig elektrische mobiele kraan in gebruik

Boomrooierij Weijtmans loopt voorop als het gaat om duurzaamheid en schuwt innovatie niet. Eigenaar Kees Weijtmans is dan ook trots op een wel heel bijzondere aanwinst voor het bedrijf uit Udenhout dat vorig jaar zijn 100 jarig bestaan vierde. Met de aankoop van de Doosan DX165W-5 Electric is de eerste volledig elektrische mobiele graafmachine een feit.

Kees Weijtmans.

Voor Kees Weijtmans is duurzaamheid een ondernemingsdoel en de aankoop van het 17 tons voertuig  een logische stap op de CO2 ladder. De boomrooierij is niet alleen een nationale en internationale speler in de bomensector. Het toonaangevende bedrijf is tevens actief in boomverzorging, projectmatig bos- en boombeheer en houthandel. “We kijken naar het hele plaatje en hebben bijvoorbeeld ook langlopende contracten met de gemeenten Tilburg en Eindhoven aangaande hun boom- en bosbeheer. Vanuit gemeenten horen we ook dat emissievrij steeds meer de standaard wordt en wij willen daarin het voortouw nemen, ook al merk ik dat Nederland er nog niet altijd klaar voor is.”

Zonder vooruit denken geen stroom

Kees doelt op een onvoorziene tegenslag. “Een elektrische kraan heeft natuurlijk stroom nodig. Daartoe hebben we bijna een jaar geleden een zwaardere stroomaansluiting aangevraagd. Hoewel die vorig jaar gerealiseerd zou worden, zorgden leveringsproblemen met de kabels voor vertraging. Bovendien moest het transformatorhuis op ons terrein aangepast worden om de 3 X 250 ampère te kunnen realiseren. In de tussentijd zou een dieselaggregaat uitkomst moeten bieden, maar daar pas ik voor. Nu heb ik wel 3 X 180 ampère, zodat ik in ieder geval kan laden totdat het elektriciteitsnet is aangepast. Meedoen aan verduurzaming kan dus betekenen dat je flink vooruit moet denken.”

Het overgrote deel van het hout gaat naar duurzamere toepassingen, zoals constructiematerialen, meubels of pallethout.

De energietransitie gaat verder

Maar dan is Boomrooierij Weijtmans helemaal klaar voor de elektrische Doosan, de tweede in Nederland die werd geleverd door Staad B.V. en aangeschaft middels de subsidie Demonstratie Klimaattechnologie en -innovaties in transport (DKTI). Weijtmans is de enige participerende boomrooierij. Andere deelnemers zitten bijvoorbeeld in de wegenbouw en het grondverzet. Speciaal voor Weijtmans  is de machine o.a. voorzien van extra bescherming en een houtklem met zaagbak. De machine vindt een thuis in het nieuwe, energieneutrale bedrijfspand van de boomrooierij.

Duurzaamheid kan het dak op

Kees blijft kijken naar de toekomst. “Uiteindelijk wordt veel van ons materieel elektrisch en de benodigde energie, die gaan we zelf opwekken.” En dat gaat om behoorlijk wat energie. Kees denkt 4700 zonnepanelen nodig te hebben die hopelijk op zowel de oude als de nieuwe locatie van het bedrijf geplaatst worden. “We kijken samen met de gemeente naar de haalbaarheid.“We hebben al 400 panelen en krijgen er nog 600. Als we onze oude locatie ook mogen gebruiken en een constructie maken waaronder onze vrachtwagens parkeren, is het zeker haalbaar.”

De Doosan DX165W-5 Electric.

Duurzaam omgaan met grondstoffen

Maar er zijn meer wegen naar minder CO2. Zo verwerkt Weijtmans het gerooide hout volgens het cradle2cradle principe, waardoor afval tot de verleden tijd behoort. “Veel mensen denken dat het gerooide hout vooral gebruikt wordt als biomassa, maar het overgrote deel gaat naar duurzamere toepassingen, zoals constructiematerialen, meubels of pallethout. We streven altijd naar een zo hoogwaardig mogelijke bestemming, zodat de koolstof langer opgeslagen wordt gehouden.”

Wat betreft Kees is de tijd van praten voorbij. “Investeren in duurzaamheid moet ook echt vanuit de ondernemers komen. Ik roep dan ook andere ondernemers op stappen te zetten op weg naar een duurzame en emissievrije toekomst.”  

Innovatieve methoden verbeteren groeiplaats en bodem

Greenpro-2022-01-006-Wolterinck-BV-20200728_094639-1ENT_ID2
Lees het gehele artikel

Groeiplaatsverbetering door middel van pneumatische injecties

Terra-fit is sinds 2015 actief op de markt van groeiplaatsverbetering door middel van pneumatische injecties oftewel het ploffen van bomen. Bomenspecialist en algemeen directeur Ivo de Groot: “Dat doen we niet alleen voor gemeenten, maar inmiddels krijgen we ook steeds meer vragen vanuit bedrijven als hoveniers, groenvoorzieners en boomverzorgbedrijven.”

Het systeem Terra-fit optimaliseert de bodem met natuurlijke bemestingsgranulaten en vloeistoffen. De Groot: “Hoe gezonder een boom, hoe weerbaarder hij is tegen ziekten en plagen. En dat begint met een optimale samenhang in de bodem. Wij verbeteren de grond bij bomen tot op verschillende diepten waardoor boomziekten minder kans krijgen en de overlast van insecten zoals luizen beperkt is.”

Waar voorheen de aanvragen vooral kwamen van gemeenten en provincies, weten steeds meer bedrijven als hoveniers, groenvoorzieners en boomverzorgers Terra-fit rechtstreeks te vinden. De Groot: “Ook zij kennen de problematiek van bomen en de nut en noodzaak van ons systeem, de Terra-fit-methode; granulaten en schimmels droog of vloeibaar toedienen met de Vogt Geo Injector Trolly. Dat is een grote compressor in een bus, waarmee we met een luchtdrukregelaar granulaten en schimmels door luchtdruk de bodem inschieten. Dit kan tot maximaal honderd meter vanaf de bus. Wij kunnen de bodem ook ploffen, door een gewenste hoeveelheid lucht in de grond te injecteren in combinatie met granulaten. De zuurstof zorgt voor een sneller verteringsproces en een beter bodemleven. Hierdoor kan boom de voedingsstoffen optimaal opnemen.”

De Groot vertelt verder: “Voor veel groenbedrijven is het slechts één onderdeel van hun bedrijfsvoering en is het aanschaffen van deze machine niet meteen interessant. De investering is te hoog en daardoor niet rendabel. Maar wij willen daarin samen optrekken, zodat zij hun klanten kunnen blijven ontzorgen. Ik moet eerlijk zeggen; dat gaat prima, het aantal aanvragen neemt toe.”

Het bijstaan van deze groenbedrijven helpt Terra-fit bij het realiseren van hun doelstelling duurzaamheid. “Ook één enkele boom is nog te helpen en hoeft niet meteen te worden gekapt. Kappen is totaal niet duurzaam. Wij vinden namelijk; als je er op tijd bij bent, dan is er nog heel veel mogelijk. Wij willen samen met de groenvoorziener eerst de boom en bodem bekijken, onderzoeken, een diagnose stellen en een plan van aanpak maken. Ik vind het erg jammer als we onnodig een boom van 80 jaar tegen de vlakte gooien als deze ook 150 jaar kan worden.” 

Wereldprimeur: STIHL Hexa zaagsysteem voor de hoogste slijpkwaliteit

STIHL_Rapid_Hexa_Anwendung
Lees het gehele artikel

Innovatieve 3/8“ Rapid Hexa zaagketting met speciale Hexa-aanscherpvijlen blinkt uit in zaagvermogen en levensduura

Met de 3/8“ Rapid Hexa stelt STIHL een innovatieve zaagketting met een nieuwe tandvorm voor. Dankzij de Hexa slijpvorm en de smalle slijpvoeg overtreft deze vorm het zaagvermogen van een 3/8“ Rapid Super met wel tien procent. Met dit uniek zaagsysteem pakt STIHL uit met een wereldprimeur. Het nieuwe STIHL 3/8“ Rapid Hexa zaagsysteem ondersteunt professionals in de bosbouw effectief en op een innovatieve manier bij hun dagelijkse werkzaamheden.

De speciale Hexa slijpvorm en de smalle slijpvoeg geven de innovatieve STIHL 3/8“ Rapid Hexa zaagketting een zaagvermogen dat tot tien procent hoger is dan dat van de 3/8“ Rapid Super. Een onmisbare troef voor professionele gebruikers, zeker bij het schuin op de houtvezels zagen.

Wereldprimeur

Het STIHL Hexa zaagsysteem bestaat uit een nieuwe zaagketting en speciaal ontworpen aanscherpvijlen. Met de Rapid Hexa zaagketting bevestigt STIHL opnieuw zijn positie als technologische leider. Zo is de zeshoekige vorm van de Hexa vijl perfect afgestemd op de zaagtand van de 3/8“ Rapid Hexa ketting en zorgt er zo voor dat de ketting nog sneller geslepen wordt in vergelijking met een ronde vijl. Met deze vijl kunnen bovendien ook minder geoefende gebruikers hun materiaal eenvoudig bijslijpen met de ideale aanscherphoek.

De zaagtand van de nieuwe STIHL 3/8“ Rapid Hexa zaagketting en de vorm van de zeshoekige aanscherpvijlen zijn perfect op elkaar afgestemd. In vergelijking met ronde vijlen kunnen ook minder geoefende gebruikers met het STIHL Hexa zaagsysteem – een wereldprimeur – de ketting eenvoudig zelf slijpen met de ideale aanscherphoek.

Het resultaat: een zaagketting die in de hoogste kwaliteit is bijgeslepen, die lang scherp blijft en daardoor een langere levensduur bereikt met dezelfde uitstekende zaagresultaten. Kortom, het nieuwe STIHL 3/8“ Rapid Hexa zaagsysteem ondersteunt professionals in de bosbouw effectief en op een innovatieve manier bij hun dagelijkse werkzaamheden. Zo merken professionele gebruikers bijvoorbeeld duidelijk het verschil wanneer ze bomen vellen, van takken ontdoen en op lengte zagen, vooral als ze schuin op de houtvezels moeten zagen. De zaagketting is ook verkrijgbaar onder de naam 3/8“ Rapid Hexa 3 (RH3) als terugslagarme versie met knobbelaandrijfschakels. Het is een wereldprimeur waarvoor het patent reeds is aangevraagd.

De zaagtand van de nieuwe STIHL 3/8“ Rapid Hexa zaagketting en de vorm van de zeshoekige aanscherpvijlen zijn perfect op elkaar afgestemd. In vergelijking met ronde vijlen kunnen ook minder geoefende gebruikers met het STIHL Hexa zaagsysteem – een wereldprimeur – de ketting eenvoudig zelf slijpen met de ideale aanscherphoek.

Technische gegevens STIHL Hexa zaagsysteem:

Zaagketting STIHL Rapid Hexa:

  • Kettingsteken (inch): 3/8
  • Schakeldikte/groefbreedte (mm): 1,6
  • Zaagbladlengte (cm): 35, 37, 40, 45, 50, 63, 71, 80, 90
  • Vrijblijvende adviesprijs (euro): vanaf 35,75*

STIHL Hexa-aanscherpvijl:

  • Uitvoering: zeshoekige vijl
  • Vrijblijvende adviesprijs (euro): 9,90*

* Vrijblijvende adviesprijs van de fabrikant incl. 21% BTW.

Storix boom en landschapsbeheer trekt octrooi op de Vlinderfilterkast voor Eikenprocessierupsen Beheer terug.

Logo-Storix-1
Lees het gehele artikel

Storix boom en landschapsbeheer heeft per 2 februari 2021 officieel octrooi op de Vlinderfilterkast voor Eikenprocessierups (EPR) beheer maar trekt het octrooi nu terug. 

De Vlinderfilterkast leek een unieke uitvinding en een prachtige ecologisch en duurzame oplossing om de EPR overlast onder controle te krijgen. En dat is het ook, blijkt na uitvoerige testen, monitoring en onderzoek van 3.600 EPR-nesten op circa 200 verschillende locaties.

Als je EPR-nesten in de Vlinderfilterkast legt, komen er, van de 100 dieren die zich uit het nest ontpoppen, 94 parasieten en slechts 6 EPR-vlinders uit. Dit is een voorbeeld uit de monitoring bij Storix van EPR-nesten die ‘geoogst’ zijn in de nabijheid van bloemrijk grasland. Een parasiteringspercentage van maar liefst 94% door wilde sluipwespen en sluipvliegen. 

Het gemiddelde percentage parasieten in een EPR-nest in Nederland, wordt aan de hand van de uitgebreide monitoring geschat op zo’n 50%. 

Ton Stokwielder, directeur en oprichter van Storix Boom- en landschapsbeheer (Storix) : “De voorzichtige conclusie kan getrokken worden dat, door deze parasieten een hotel te bieden in de vorm van de Vlinderfilterkast, overgegaan kan worden van bestrijden via reguleren naar beheren van de Eikenprocessierups. De wens is om ze uiteindelijk te behandelen als diersoort die past in het ecosysteem zonder dat overlast een issue wordt zoals afgelopen jaren. Hiervoor is alleen het plaatsen van Vlinderfilterkasten overigens niet afdoende. Belangrijker nog, is dat je op basis van data, die wij inmiddels vanuit ons onderzoek voorhanden hebben, op een effectieve en efficiënte wijze kan bijsturen en reguleren. Het door ons verkregen octrooi voorzag in dit laatste in onvoldoende mate. Dit, tezamen met het geuite ongenoegen van Silvia Hellingman, wat wij ons overigens best wel hebben aangetrokken, zijn de belangrijkste redenen om nu het octrooi terug te trekken. We zijn niet het bedrijf en het type mensen dat zich dagelijks wil bezighouden met juridisch getouwtrek.”

De reden van de octrooiaanvraag was overigens tweedelig. Enerzijds om de enorme reeds gedane investeringen van Storix deels terug te verdienen. Anderzijds om budget vrij te krijgen voor het aanvullende verdere onderzoek van Storix omtrent EPR en haar natuurlijke vijanden. 

Ton Stokwielder: “Ik ben hier al sinds 1996 mee bezig. Inmiddels zijn we 25 jaar verder en heeft de wetenschap deze vraag slechts nog maar in beperkte mate weten te beantwoorden. Verder onderzoek om onze methodiek steeds verder te verbeteren is gewenst maar ook heel kostbaar. Toen Storix geconfronteerd werd met het ongenoegen van Silvia Hellingman over zijn octrooiaanvraag heeft Storix haar voorgesteld het verkregen octrooi te delen. Zij stond hier niet voor open. Silvia en ik zitten hier anders in. Zij gaf me toen aan dat zij van mening was dat je door octrooirechten en de hieruit voortvloeiende exclusiviteit gebruik van methoden voor natuurlijke bestrijding van plaaginsecten zoals de eikenprocessierups belemmerd. Ik begrijp dat, maar zie ook in dat de door ons ontwikkelde en nog door te ontwikkelen methode zo kostbaar is dat dit alleen realiseerbaar is met een passend verdienmodel.  Eigenlijk willen we dus allebei ongeveer hetzelfde maar zijn we het niet eens over het te volgen pad er naartoe.” 

Storix Boom- en Landschapsbeheer maakt voor iedere klant maatwerk, gebruik makend van haar modulaire aanpak. Deze aanpak wordt steeds verder doorontwikkeld door het team van ecologen, entomologen en experts op het gebied van boom- kruiden- en maaibeheer. 

Ton Stokwielder: “We willen gewoon werken aan een betere, duurzamere wereld waar plaats is voor ieder levend wezen maar waar wel een onaanvaardbare overlast kan worden voorkomen door in dit geval een juiste balans tussen EPR en zijn natuurlijke vijanden te creëren. Dit bereiken we het liefst in samenwerking en goede harmonie.”

Het Storix team heeft besloten de energie te blijven richten op onderzoek en ontwikkeling van EPR bestendig beheer in plaats van een juridische strijd aan te gaan over een octrooi. Storix voert nu zelf in overleg met en op basis van adviezen van wetenschappers uit België onderzoek uit. Uit deze onderzoeken komen naast veel inzicht uiteraard ook steeds meer vragen naar voren.

Ton Stokwielder: “Hopelijk komt er, na 25 jaar wachten op een wetenschappelijk onderbouwd antwoord op de invloed van sluipwespen en -vliegen, uiteindelijk een keer voldoende budget vrij om vanuit overheidswege een wetenschappelijk onderzoek te starten omtrent deze vragen. Het huidige Life-project wat een samenwerkingsverband is tussen vijf provincies uit Nederland en België is een stap in de goede richting maar er is veel meer budget nodig.” 

De wens is dan ook dat Storix Boom & Landschapsbeheer in de toekomst data en kennis blijft uitwisselen om zo, in samenwerking met de specialisten op het gebied van EPR, de onaanvaardbare overlast van EPR tot het verleden te laten behoren. 

Tot slot:

De Vlinderfilterkast is een prachtig ‘hotel’ waar de vlinders niet uit kunnen, wat de parasieten beschermd voor hun natuurlijke vijanden en last but not least….geen overlast veroorzaakt voor mens en dier ook al ligt het ‘hotel’ vol met nesten.  

Voor inzet van de Vlinderfilterkast is slechts de helft of minder budget nodig dan voor de inzet van bacteriën of aaltjes, met hetzelfde resultaat. 

Met één groot en belangrijk verschil en voordeel: 

Inzet van de Vlinderfilterkast is op juiste schaal in combinatie met monitoring een ‘ecosysteem-stimulator’. Door over data te beschikken kan op het juiste moment het aantal nesten in de kast opgeschaald en afgeschaald worden. Er wordt dus maatwerk geleverd.  

Inzet van bacteriën is een ‘ecosysteem-ontwrichter’ ondanks dat het om biologische bestrijding gaat. 

Een geleidelijke overstap van methodes is mogelijk.

Meer info over inzet van deze duurzame en ecologisch verantwoorde methode kunt u vinden op de website van Storix Boom & Landschapsbeheer. 

Insectenaanpak volgens ITS: voorkomen is beter dan genezen.

Processierups1
Lees het gehele artikel

Het lijkt wel of elk jaar meer plagen de bomen teisteren. Wat kun je er tegen doen? Gerard Bodewes van International Tree Service vertelt wat wel, en ook niet te doen in de strijd tegen insectenplagen. En het begint met gezonde bomen die tegen een stootje kunnen, ook in de stad. 

Een eikenprocessierups.

Gerard ziet een flinke toename in het aantal plagen. De manager van International Tree Service kent zijn bomen. ITS is al ruim 50 jaar leverancier voor materialen van bomen in stedelijke gebieden, met als afnemers voornamelijk groenvoorzieners, hoveniers en gemeenten. “Veel plagen maakten hun opmars vanuit Zuid-Europa. Zo heeft de kastanjemineermot in vier jaar tijd zijn weg gevonden van Frankrijk naar Nederland. Maar denk ook aan de eikenspintkever of de eikenprocessierups. Plagen die voor een enorme overlast kunnen zorgen, voor zowel boom als mens.”

Eikenprocessierups

Lopen de terrassen eindelijk weer vol en dan zorgt de eikenprocessierups voor een onmiddellijk probleem. En wie denkt dat het koude voorjaar de plaaggeest de das om heeft gedaan, heeft het mis. “Door het koude voorjaar de flinke temperatuurstijging in juni, is de eikenprocessierun een opmars begonnen. De haartjes van de rups haken zich vast in de huid en zorgen voor een jeuk en pijn.” ITS levert afzetlinten om zichtbaar te maken dat een boom is aangetast. Maar Gerard heeft ook vertrouwen in een nieuw product: Catefix. “Een lijm op biologische basis die rondom het nest wordt gespoten en daar een ondoordringbare schil vormt. Rupsen kunnen niet weg en verstikken door te weinig zuurstof. Beschermende kleding is vereist om Catefix aan te brengen, maar de resultaten zijn zeer hoopvol.”

Kastanjemineermot

Sinds de Wet gewasbestrijdingsmiddelen en biocicen (Wgb) zijn bestrijdingsmiddelen in het openbaar groen niet meer toegestaan. Toch biedt ITS beproefde middelen om plagen tegen te gaan, bijvoorbeeld van de kastanjemineermot. De larven van deze mot vreten gangen door de bladeren van de paardenkastanje met bruine vlekken en een vervroegd bladverlies tot gevolg. Om de aantasting tegen te gaan, is een combinatie van drie methodes het meest effectief. In het voorjaar vormt een lijmband om de stam een barrière die opkruipende insecten tegenhoudt. In de zomer dienen de aangetaste bomen behandeld te worden met een preparaat, zoals Tree Guard Premium. Het preparaat vindt via de boomwortels zijn weg naar de bladeren waar het een onaangename smaak afgeeft voor zuigende insecten. Daarnaast verbeteren voedingsstoffen in het preparaat de conditie van de boom. De derde stap is het gebruik van feromoonvallen die de mannetjes aantrekken en verdelgen. Voor de aanpak tegen de eikenspintkever raadt Gerard ESK aan. Een product waarin knoflook is verwerkt en dat gesmeerd op de stam een volledig veilige, biologische en verdrijvende werking heeft. 

Vitaliteit

“Maar het begin bij een vitale boom”, vertelt Gerard. “Een boom die volledig in de verharding staat en waarvan de wortels te weinig zuurstof ontvangen is minder sterk. Bij een eerste aantasting van de kastanjemineermot verkleuren de bladeren dan in september, maar naarmate de aantasting zwaarder wordt, is dat al in juli, augustus, of nog eerder.” Een goed doorwortelbare, ruime standplaats met voldoende voeding is cruciaal om aantasting een halt toe te roepen. “Kijk naar de oorzaak en de conditie. Meststoffen als Hokan en Algihum kunnen een boom die versterking geven. Voor gezonde, sterke bomen is enkel symptoombestrijding als een druppende kraan: het houdt nooit op. Zorg dus voor een gezonde boom.”  

Trots op 15 jaar Tree Ground Solutions

Lees het gehele artikel

Niet dat de onze systemen pas 15 jaar zijn, want de eerste ontwikkelingen gebeurden al onder de vlag van Drain Product Europe, wel bekend van de eerste infiltratie units en de testen van bijvoorbeeld de kunststof boombunker in Apeldoorn. 

Ik kan zelf de test op IJburg in 2003 nog goed herinneren. Ik mocht als uitvoerende het eerste prototype van de Treebox HP testen. Ondanks het systeem er met kop en schouders bovenuit stak, had ik als echte boomliefhebber nog wat puntjes waar nog aandachtig naar gekeken moest worden. In de jaren daarna zijn er in Nederland en België verschillende projecten gerealiseerd waar de Treebox HP de oplossing was voor een duurzame aanplant van bomen in het stedelijk gebied. 

Orlyplein Sloterdijk, een start van een nieuwe generatie groeiplaatsen en waterbeheer 

Ook de ontwikkeling van de Permavoid Sandwich Constructie kwam niet onverwacht en heeft zich in eerste instantie ontwikkeld op IJburg. Ondanks de eerste systemen heel simpel zijn ingericht met beperkte kennis van bijvoorbeeld de samenstelling van Sandwich Grond, liggen de eerste projecten er nog steeds geweldig bij. Natuurlijk hebben we moeten leren en hebben we dingen over het hoofd gezien, maar dat maakt dat we tegenwoordig weten waar we over praten. 

De eerste wortelbrug bij bomen langs fietspaden. De combinatie met groeiplaats verbeterende methodes of de zwevende constructie over wortelgestellen heen in park en bos gebieden. Het beschermen van monumentale bomen op evenementen terreinen en natuurlijk het stedelijk gebied. Het is mooi om terug te kunnen kijken en het geeft mij een goed gevoel om te zien dat de oplossingen hebben gewerkt. 

De laatste jaren is de wereld van groeiplaatsen nog interessanter geworden. De combinatie van bomen en een andere manier van waterbeheer zorgt ervoor dat de bomen weer een prominente plaats krijgen in de stad. Door klimaatveranderingen, het Urban Heat Island Effect en de toename van de vraag van woningen en werkplekken in de stad is het mogelijk en noodzakelijk de positie van bomen in de stad te vergroten. 

Permavoid is tegenwoordig 100% eigenaar van TGS, wat ons team en speelveld heeft vergroot. Samen werken we op wereldwijde schaal aan gezondere steden; met oog voor stadsbomen, blauw-groene daken, sportvelden (van stadions zoals F.C. Liverpool tot waterbergende trapveldjes in India), wegen, parken en veel meer. 

Met het Orlyplein in Sloterdijk Amsterdam als voorbeeld, volgden stappen met bomen en capillair systeem in Hattem en Weert. Deze ontwikkeling van bomen in en op een gebouwen toegepast, met een geweldig project in Heerlen waar we bomen in het project Maankwartier hebben verwerkt. Dit leverde een geweldig resultaat op. Je begrijpt dat we ondertussen al veel referenties hebben door heel het land en met verschillende toepassingen. Van dorpspleinen waar we met waterdoorlatende half verhardingen een bijzondere manier van waterbeheer hebben gerealiseerd, tot de ontwikkeling van de Tree-dRain System Maar ook het toepassen van straatwater, omdat we het zout kunnen scheiden. Dit zijn allemaal ontwikkelingen die we samen met partners hebben gerealiseerd, omdat we allemaal voor kwaliteit willen gaan. 

Door al deze stappen is het nu mogelijk om de verschillende uitdagingen als verdroging, hittestress, opvangen van hooswater en dergelijke aan te pakken door multifunctionele groeiplaatsen te realiseren. 

Ik vind het persoonlijk heel bijzonder dat we in Emmeloord meer dan 1,3 miljoen liter water kunnen bergen. In het centrum van Tilburg wordt het ene na het andere systeem aan elkaar gekoppeld en als ik de capaciteit ga berekenen van de systemen in het centrum van Tilburg, denk ik dat we Emmeloord zelfs voorbij gaan. 

Een plaats als Uden met de marktstraat is een voorbeeld om met verschillende klimaat adaptieve maatregelen het riool 100% te ontlasten. Dit gebeurt al in Utrecht langs de Catharinasingel, in Weert op beide marktpleinen en in het centrum van Roermond. Het mooiste is dat de bomen er het beste vanaf komen. Ze krijgen een duurzame groeiplaats zodat ze hun positieve functie in de stad kunnen uitvoeren. 

Ik ben trots op het feit dat ik een rol heb mogen spelen in het ontstaan van TGS met het toepassen van innoverende toepassingen, mijn kennis heb mogen delen via onderwijsinstellingen en als adviserende partner van opdrachtgevers en ingenieursbureaus heb mogen werken. Maar vooral op het door ontwikkelen van systemen en het bedenken van nieuwe systemen vanuit de rol als adviseur bij TGS. 

Belangrijk om te onthouden is dat we het niet alleen doen, maar vooral samen. Zowel intern als met externe partijen, want een integrale oplossing van de inrichting van het stedelijk gebied komt niet uit één koker. Dat doen we met elkaar! 

Verdienmodel van open-minded handelskweker stoelt voor groot deel op wederkerigheid

Lees het gehele artikel

Laxsjon Plants uit Otterlo is een jonge toeleverancier in bosplantsoen en heesters, echter met ervaren krachten aan het roer: Henk Huijsman en Loek Jochems. Huijsman doet uit de doeken hoe het de onderneming geen windeieren heeft gelegd om veel te investeren in productservice en goede relaties, zowel met de klant als met collega-kwekers.

Laxsjon Plants draagt zijn steentje bij aan het milieu als lid van de Naktuinbouw en met de certificeringen Groenkeur ‘Duurzame Boomkwekerijproducten’- en PlanetProof.

Iedereen in de boomkwekerijsector weet dat deze tamelijk traditioneel is en dat de markt uiterst concurrerend is. Het is verfrissend dat het niet overal meer draait om immer gerade aus zo hoog mogelijke aantallen wegzetten, maar de markt is nog wel vrij gesloten: boomkwekers zijn doorgaans op zichzelf. Laxsjon Plants kenmerkt zich door het tegenovergestelde: kennisdeling en ‘pottenkijkers’ zijn welkom en waar nodig, steekt het bedrijf een helpende hand uit naar collega-bedrijven. 

Veel handelsbedrijven hebben geïnvesteerd om het papierwerk voor aan de grens voor elkaar te krijgen, wat resulteert in meer en grotere orders en leveringen.

Planten- en bomenkenner

Stuwende kracht achter deze bedrijfsmentaliteit is mede-eigenaar/-directeur Henk Huijsman. Hij had na de lagere bosbouwschool en de Van Hall Larenstein-bosbouwopleiding 27 jaar ervaring opgedaan met de in- en verkoop van planten en bomen. ‘Een echte kenner’, moet Joost van Iersel van het toenmalige Expertrees te Zundert hebben gedacht. Deze laatstgenoemde kweker, die vloeiend Italiaans en Frans sprak door zijn handel op vele landen maar met name België en Zuid-Europa, bracht elk jaar een catalogus uit met daarin allerlei wetenswaardigheden over zijn producten. Nadat Huijsman hem opbelde om te melden dat er een fout in de catalogus stond, – het ging volgens hem om een plant op tweejarige wortel in plaats van op driejarige, hetgeen achteraf bleek te kloppen – stond voor Van Iersel vast dat Huijsman goede kennis van zaken had; niemand anders had Van Iersel op deze fout weten te wijzen. 

Van Iersel had een gevoel van veiligheid bij ons en daarmee maakte hij een goede keuze, omdat Laxsjon Plants zich ook kenmerkt in kwaliteit en service.

Bedrijfsoprichting

Ondertussen startte Huijsman einde zomer van 2017, samen met rasondernemer Loek Jochems, handelsbedrijf Laxsjon Plants met als hoofdfocus handel op Engeland, Ierland en Scandinavië. ‘Ik zocht iemand met gevoel voor cijfers, Loek Jochems zocht iemand met gevoel voor handel. We waren direct een perfecte match.’

Henk Huijsman.

We schrijven een paar jaar verder: Van Iersel besluit af te zwaaien en zet in 2019 Expertrees in de etalage. Er zijn meerdere kapers op de kust. Niet verrassend, gezien de strategische geografische ligging van Zundert en de betrouwbare, hoogstaande reputatie van het bedrijf en zijn producten. Huijsman en Jochems dingen mee, want met de aanstaande Brexit willen ze risico spreiden. Al na één samenkomst zitten beide bedrijven op één lijn en is er vrij snel een goede deal voor beiden. ‘Van Iersel wilde de kwaliteit en betrouwbaarheid van zijn producten hoog houden en het bedrijf wat dat betreft in veilige handen achterlaten,’ vertelt Huijsman. ‘Dat gevoel van veiligheid had hij bij ons en daarmee maakte hij een goede keuze, omdat Laxsjon Plants zich ook kenmerkt in kwaliteit en service. Vandaag de dag werken we met tweeëntwintig medewerkers. Laxsjon Plants draagt zijn steentje bij aan het milieu als lid van de Naktuinbouw en met de certificeringen Groenkeur ‘Duurzame Boomkwekerijproducten’- en PlanetProof.’

De Brexit zal achteraf juist een voordeel zijn geweest voor Laxsjon Plants: veel handelsbedrijven hebben geïnvesteerd om het papierwerk voor aan de grens voor elkaar te krijgen, wat resulteert in meer en grotere orders en leveringen.   
Voor kleine, rechtstreeks leverende kwekers is deze investering doorgaans minder interessant. Huijsman: ‘Veel verkoop aan Engelse klanten is inderdaad verschoven naar de grotere Nederlandse handelskanalen. Het verlies van directe handel op Engeland vormt voor die kleine kwekers geen aderlating; zij kunnen hun planten toch wel kwijt. Laxsjon Plants is het niet meegevallen om zich te bekwamen in het papierwerk voor Groot-Brittannië, maar we hebben inmiddels alles op de rit.’

Eigen leest

Laxsjon Plants is deels handelsbedrijf, deels kwekerij. Het levert voor 30-35 procent van de omzet aan Nederland, voor circa 10 procent aan België, voor 30-35 procent aan Engeland/Ierland en de rest aan Italië, Frankrijk en Scandinavië, in totaal aan tweeëntwintig landen. De markt van het voormalige Expertrees is onder Laxsjon Plants autonoom meegegroeid met de rest.

Laxsjon Plants wil uitdrukkelijk uit het vaarwater blijven van collega-kwekers die aan de eindgebruiker leveren. ‘Natuurlijk zijn wij vaak één van de betrokken partijen bij grote beplantingsprojecten bij bijvoorbeeld gemeenten of woningbouwcorporaties. Maar dat zijn hele complexe projecten, dat is een specialisme van enkele grotere boomkwekers in de markt. Binnen dat soort projecten worden wij ingeschakeld voor de tussenhandel. We willen niet onnodig concurreren. We leveren hoofdzakelijk aan grootgroenvoorzieners en andere kwekers. We houden ons als toeleverancier bij onze eigen leest en zijn daar weltevreden mee, we verdienen er een prima boterham mee.’

Wederkerigheid

Die prima boterham – met sinds het eerste jaar een continuerende omzetstijging – is grotendeels het resultaat van de goede naam van het bedrijf. Dat merkte Huijsman al vanaf de start. ‘Ik heb mijn hele werkleven een heel breed en warm netwerk gehad. Verschillende partijen uit mijn netwerk zijn in 2017 direct klant van Laxsjon Plants geworden. Nog steeds gun ik ook orders aan collega concurrenten en kwekers, iedereen moet een boterham kunnen verdienen. Ik merk dat we die goodwill ook weer terug ontvangen.’ 

Een voorbeeld is het uitwisselen van bepaalde (met name internationale) klantinformatie, zoals lopende betalingstermijnen. Ook trekt Laxsjon Plants samen met een laanboomkweker op richting bepaalde klanten; de laanboomkweker met zijn laanbomen en Laxsjon Plants met zijn bosplantsoen en struiken. Ook maakt Laxsjon Plants er geen punt van om orders compleet te maken door met zo’n vertrouwde partij de ‘kaarten’ c.q. bestellingen op tafel te leggen. ‘Hierdoor kun je als bedrijf met name op de logistiek kosten besparen en zo efficiënt mogelijk laden,’ legt Huijsman uit. Laxsjon Plants bewijst sommige klanten een dienst met papierwerk voor Groot-Brittannië. Hierop maakt zo’n kweker dan bijvoorbeeld een warm gebaar terug richting Laxsjon Plants door restsoorten aan te bieden, waar in deze tijd van schaarste in de markt gerust tientallen andere partijen om staan te springen. 

Service vóór beste prijs

Huijsmans zakenmentaliteit heeft niets weg van de instelling om het onderste uit de kan te halen, ook in de prijs gunt hij graag wat. Zo besteedt Laxsjon Plants het transport uit aan verschillende vaste transporteurs, die elk hun land van specialisme hebben. ‘We gunnen rechtstreeks, in plaats van vier of vijf transportbedrijven te laten inschrijven. Mijn ervaring is, dat je met een voordelige vracht de goede service kan mislopen. Die goede service krijgen we nu wel. Als een vrachtwagen ergens vaststaat of vertraging heeft, ontvangen we bijvoorbeeld informatie, waarop wij dan weer tijdig kunnen acteren. Goede service en kwaliteit verdienen zich altijd sneller terug dan wanneer je altijd voor een dubbeltje op de eerste rij wilt zitten.’ Huijsman concludeert: ‘En dan zijn we weer terug bij het kweken van goodwill, hetgeen in deze branche in mijn ogen even belangrijk is als het kweken van planten, heesters en bomen.’ 

Meer diversiteit leidt tot stabiliteit. Boomaantasting voorkomen?

Gijsbert-Jan-van-Voorthuizen
Lees het gehele artikel

Veel boombeheerders weten dat oudere bomen het waard zijn om te behouden. Maar wanneer kan een boom nog gered worden? En vooral: hoe houden we bomen gezond?

Stamrot als gevolg van zwammen of schimmels.

Gijsbert-Jan van Voorthuizen (ETT/ETW-er) heeft als eigenaar van Van Voorthuizen Boom & Groenverzorging B.V. in Lienden meer dan 20 jaar ervaring in boombeheer. Hij pleit voor maatwerk bij boomaantasting. “Dat begint al bij de boomsoort. Pioniersoorten zoals de berk en de populier groeien snel en sterven jong. Vaak zijn ze wel ‘op’ na 60 jaar. Een eik of een linde daarentegen, daar kun je nog vele jaren plezier van hebben, ook bij aantasting. Het is dan wel belangrijk dat de boom nog vitaal is en geen gevaar voor de omgeving oplevert.”

Een beuk kan wel 400 jaar oud en 40 meter hoog worden. Daarom loont het bij deze boomsoort om bij aantasting nader onderzoek te doen.

Vitaliteit tegenover conditie

​​​De vitaliteit en conditie van een boom zijn vaak vast te stellen met een geoefend oog. Zo kan een beuk na een lange droge zomer last hebben van droogtestress, met verminderde en vroegtijdige bladval tot gevolg. Of wortels worden deels aangetast door graafwerkzaamheden, waardoor kroonreductie optreedt. “Tekenen van een beschadigde conditie,” vertelt Gijsbert-Jan. “Maar conditie is een momentopname en een vitale boom kan zichzelf als het ware ‘reorganiseren’. Hierbij spelen houtrotschimmels een cruciale rol. Een boom die jong hout aanmaakt in de vorm van compensatieweefsel zoals waterlot is nog vitaal en wellicht het redden waard.”

Naast de beoordeling van de boom zelf is de bodemconditie bepalend. Gijsbert-Jan benadrukt dat het voorkomen van degradatie belangrijker is dan het optimaliseren van de bodemkwaliteit. “Een gezonde bodem met voldoende doorwortelbare ruimte, organisch materiaal en een rijk bodemleven is het fundament.”

Diverse aanplanting

De grootste troef in het bestrijden van aantastingen en ziekten ligt in meer diversiteit. “Een ziekte wil genoeg te eten hebben en verspreidt zich sneller bij eenzijdige beplanting. In sommige steden bestaat 30 procent van de beplanting uit één soort. Natuurlijk hebben ook klimaatverandering en vervuiling een effect. We weten niet welke ziekten en plagen en er in de toekomst komen, maar zeker is dat biodiversiteit en genetische variatie in aanplant de antwoorden zijn. Meer biodiversiteit voorkomt kaalslag, vermindert infectiedruk en verkleint uitval van bomenpopulaties.”

Die diversiteit kan bereikt worden door zuidelijke soorten te importeren, hoewel Gijsbert-Jan meer voelt voor een herwaardering van zeldzame inheemse soorten als de wilde appel en de zwarte populier. “Ondanks de gemiddelde temperatuurstijging hebben we nog stevige nachtvorst laat in het voorjaar. Inheemse soorten doen het dan beter. Maar zeker is dat ziekte- en plaagbestrijding, een hoge biodiversiteitswaarde en een veerkrachtig bomenbestand enkel bereikt worden door meer diversiteit.” 

Gezonde groeiplaats door vakmanschap en innovatie

Dwarsdoorsnede-groeiplaat
Lees het gehele artikel

Grote bomen maken steden leefbaarder. Maar om een boom tot volle wasdom te laten komen, is de groeiplaats essentieel. Hoe zorgen
we voor een gezonde groeiplaats in verstedelijkte gebieden in tijden van klimaatverandering? We vragen het de boomspecialisten van
Nationale Bomenbank.

De aangeplante bomenallee van tulpenbomen.

Door klimaatverandering treden er heftige regenbuien op, terwijl we tegelijkertijd kampen met droge periodes. Vooral in stedelijke gebieden zien we in het voorjaar overstromingen en in de zomer bewoners die zuchten onder de hitte. Voor beide situaties is meer groen de oplossing. Meer groen koelt de omgeving af, geeft schaduw én zorgt voor een betere waterbalans. Tijd om ruimte te maken voor bomen, maar hoe creëer je groeiruimte in een verharde omgeving en genoeg water in droge periodes? Door water en groeiplaats met elkaar te combineren.

De PCIS van partner Tree Ground Solutions vormt een natuurlijk irrigatiesysteem.

Allure in Emmeloord

Nationale Bomenbank is gespecialiseerd in het inrichten van verschillende groeiplaatsen en gebruikt hiervoor vakmanschap en innovatie. Bij de herinrichting van het plein De Deel te Emmeloord kon het bedrijf laten zien waartoe het in staat is. “Het bakstenenplein was geïnspireerd op het San Marcoplein in Venetië, maar had meer weg van een parkeerterrein”, vertelt algemeen directeur Dirk Doornenbal. “Gemeente Noordoostpolder wilde het leefbaarder maken en tegelijkertijd geschikt maken voor evenementen.” In het ontwerp van Strootman Landschapsarchitecten werd een indrukwekkende bomenallee opgenomen.
Nationale Bomenbank nam de aanleg van de groeiplaats, het planten van de bomen en de nazorg voor haar rekening. “We wilden grote bomen planten, zodat de bladmassa meteen zorgt voor meer schaduw en verdamping.” Er werd een grootse allee van tulpenbomen aangeplant, met genoeg doorwortelbare ruimte om de komende vijftig jaren door te kunnen groeien. 

Mens en boom

De grote uitdaging lag in de twee tegengestelde wensen: meer bomen, maar ook ruimte voor evenementen. “De bomen hebben genoeg doorwortelbare ruimte nodig, met daarin een uitgebalanceerde water- en zuurstofhuishouding, organische stof, bodemleven en mineralenhuishoudingen. Het plein vereist bestrating, verdichting en afstroom van water.” Integraal denken leidde tot een combinatie van de Permavoid Sandwich Constructie en een natuurlijk irrigatiesysteem: het Permavoid Capillair Irrigatie Systeem (PCIS) van partner Tree Ground Solutions. Het PCIS kan maar liefst 398.850 liter opvangen onder de 46 bomen, dat door ingebouwde capillaire kolommen weer naar boven wordt getransporteerd. De ontstane schijngrondwaterspiegel wordt door het bomenzand opgenomen en lest de bomendorst.

“Het is ook belangrijk dat dit water ‘schoon’ is”, vult Dirk aan. “Strooizout en straatvuil verstoren de mineralenhuishouding en het bodemleven in de groeiplaats.” Dit probleem wordt opgelost door een innovatief watermanagementsysteem dat ‘smart’ kolken combineert met een ‘ontvangstkolk’. Het systeem scheidt straatvuil en strooizout van het hemelwater en vormt een zelfreinigend watersysteem dat schoon hemelwater naar het PCIS leidt. De volwassen bomen zijn tevens voorzien van voedingsankering, snoei en voedingsgift en ontvangen nog drie jaar nazorg vanuit Nationale Bomenbank. 

Alles komt samen

Dirk kijkt al uit naar de zomer als de bomen in bloei staan en flanerende voetgangers de allee opluisteren. “In dit project komt alles samen waar Nationale Bomenbank voor staat: een betere leefbaarheid en klimaatbestendigheid door bomen, zonder aan functie in te boeten. Ja, daar word ik heel blij van.”  

Specialiseren in adviseren over assetmanagement

Lees het gehele artikel

Alles in één omgeving, waarbij iedereen naar hetzelfde kijkt maar binnen zijn eigen rol acteert. Dat is volgens project- en teamleider Henk van Eldik van boomtechnisch adviesbureau Tree-O-Logic uit Harskamp de kern van hun online en als merk geregistreerde dienst Treeasset.

Bomen vormen een belangrijke waarde voor mens, natuur en milieu. Van Eldik: “Bomen vertegenwoordigen een monetaire waarde, leveren ecosysteemdiensten, bevorderen de biodiversiteit, worden periodiek onderhouden en onderzocht en zijn vaak onderdeel van maatschappelijke discussie. De waarde van bomen is niet altijd in geld uit te drukken. Assetmanagement is daarom van groot belang. Wij ondersteunen dit proces met onze online tool Treeasset.”

Inzichtelijk gemaakt waar en wat er wordt geplant.

Van Eldik vervolgt: “Met Treeasset bieden wij klantspecifiek maatwerk, zodat het proces rondom bomen optimaal geborgd wordt in het systeem. Wij verzamelen gegevens over bomen als hun eigenschappen, de staat waarin ze verkeren en de vereiste onderhoudswerkzaamheden. Uit de verzamelde data maken wij slimme selecties waarmee we bijvoorbeeld de onderhoudswerkzaamheden uitzetten naar een groenaannemer. Als hij inlogt ziet hij de opdrachten die voor hem klaarstaan: snoeien of aanplanten, maar ook essentiële informatie over de locatie van de boom. Alles bij de hand om het werk goed uit te voeren. Als de werkzaamheden zijn afgerond, dan meldt hij zijn taak af in het systeem. De beheerder krijgt hiervan een signaal. Op die manier is snel inzichtelijk wat de status is. Vervolgens kunnen we ook leren van eventuele zaken die zich aandienen. De cirkel is rond en we starten opnieuw: gegevens verzamelen, werk uitvoeren, toezicht houden en data analyseren en evalueren.”

Bekijken van grafieken met boomdata via dashboarding.

Processen ordenen

Binnen Treeasset zijn meerdere modules aan elkaar gekoppeld. “Het gaat verder dan alleen het verzamelen van gegevens als snoeiwerkzaamheden aan of het planten van bomen. Denk hierbij aan het verzamelen van informatie over het beheren van de Eikenprocessierups, Essentaksterfte, de monitoring van de nazorg of het implementeren van een vergroeningsmodule. Treeasset is het middel om processen in de gehele keten inzichtelijk te maken en te optimaliseren.”

Een team van vijftien medewerkers adviseert over alles wat met bomen te maken heeft. “We werken met dashboarding, waarbij grafieken en lijstjes eenvoudig inzicht geven wat er door de verschillende partijen als beheerders, groenaannemers, maar ook vakspecialisten als boom- en groendeskundigen in het systeem is gezet. Hierdoor ontstaat grip op alle processen. Dit helpt de beheerder bij het uitvoeren
van assetmanagement.”

De hoge en lage aantastingsdruk van de Eikenprocessierups (EPR).

Taak- en rolverdeling

De uiteenlopende taken zijn goed te scheiden, waarbij iedereen zijn eigen toegang heeft. Een beheerder wil namelijk overal van op de hoogte zijn, maar voor uitvoerende partijen die snoeien en zagen, inspecteurs en toezichthouders is dat niet nodig. “Een beleidsmedewerker verantwoordelijk voor de monumentale bomen in zijn gemeente wil alleen informatie over de conditie, waar ze staan, waarom ze monumentaal zijn en wie de eigenaar is. Dat kan interessant zijn bij de afweging om particulieren financieel tegemoet te komen bij het zelf onderhouden van hun exemplaren. Wij zijn specialist in het scheiden van die taak- en rolverdeling. Het creëert duidelijkheid en zorgt voor een goede balans tussen risico’s, doelen en kosten bij het beheer bomen. Onvoldoende grip op de processen rondom bomen zijn verleden tijd. Treeasset helpt de klant optimaal bij assetmanagement”, zo besluit Van Eldik.  

Groenadvies Amsterdam biedt helpende hand. “Wij kijken, meten, graven, schetsen en adviseren”

SAMSUNG CAMERA PICTURES
Lees het gehele artikel

Directeur en mede-eigenaar Bart Stoffer: “Wij zijn een adviesbureau dat bestaat uit negen personen. Wij voeren geen onderhoudswerkzaamheden uit, maar geven enkel advies over alles wat met groen te maken heeft in openbare ruimten. Aangezien bomen de grootste planten zijn, zijn daar vaak de grootste problemen mee. Vandaar dat wij hierover de meeste vragen beantwoorden. Bijvoorbeeld over een boom met schimmelaantasting. Is de boom dan nog veilig? Kan deze blijven staan? Kunnen we daar iets aan doen? Een ander voorbeeld: wat zijn de gevolgen voor het groen van een theaterfestival in het stadspark, het renoveren van een wijk of de werkzaamheden aan de kabelinfrastructuur of rioleringen onder de grond.”

Verzakte kademuur aan de Nassaukade in Amsterdam door een gesprongen waterleiding. Uiteindelijk bleken twee getroffen bomen niet te handhaven.

Vragen komen veelal vanuit de gemeentelijke overheid. Het bureau werkt veel samen met Amsterdam, maar ook met andere gemeenten of grote partijen als projectontwikkelaars, woningbouwverenigingen of weg- en waterbouwers. Stoffer: “Elke partij wil weten wat de mogelijke gevolgen zijn bij het verder uitwerken van hun plan. Onze aanpak? Wij pakken het plan vast, gaan naar de locatie en gaan op onderzoek uit. Ons advies ligt grotendeels op het snijvlak van biologie aan de ene kant en techniek anderzijds. Zo hebben wij bij de ontwerpplannen voor maaiveldrenovaties niet alleen verstand van bomen, maar ook kennis van uiteenlopende werkmethoden en alternatieven. Het is onze taak om vragen te beantwoorden en gaandeweg het onderzoek komen we allerlei zaken tegen. Hebben we onvoldoende informatie paraat, dan vragen we de opdrachtgever ons deze te verschaffen. Denk hierbij aan het voornemen van een gemeente om op een vernieuwende manier een riool aan te leggen. Om te bepalen wat dat betekent voor het groen, willen wij weten wat die innoverende methodiek behelst.”

Onafhankelijk advies

Bij elke vraag benoemt Groenadvies Amsterdam de voors en tegens. “We geven onafhankelijk advies en het maakt voor ons geen verschil wie de vraag stelt, dus ook niet in het geval van een dispuut tussen een particulier en een gemeente over het kappen van een grote boom die het zonlicht van een woning wegneemt. Iedere partij krijgt hetzelfde antwoord. Daarmee staat of valt onze objectiviteit en betrouwbaarheid. Het is overigens aan de belanghebbenden of ze ons advies al dan niet overnemen en uitvoeren.” 

Gaat bij een project uiteindelijk de schop in de grond, dan zal Groenadvies Amsterdam aan de zijlijn meekijken. “Dat is om te zorgen dat het groen niet alsnog beschadigd raakt. Een enthousiaste graafmachinist die een gat graaft heeft een ander belang dan het opkomen voor het groen dat hij op zijn werkplek tegenkomt. Het vergt sociale vaardigheden om hem te overtuigen. We adviseren dan ook graag ter plekke over bijvoorbeeld het snoeien van een tak die de werkzaamheden belemmert, ook al was dat niet de eigenlijke vraag waardoor wij betrokken raakten. Het is allemaal niet zwart-wit.” 

Werken naast bomen: meten is weten.

Aparte tak van sport

Nederland kent sinds jaar en dag wetgeving als het gaat over het beschermen van de natuur.   

Stoffer: “Toch begint ecologie de laatste jaren pas echt in te dalen bij uiteenlopende partijen als projectontwikkelaars. Als ze een terrein kopen om daarop onroerend goed te bouwen, waarbij het groen zal moeten wijken, dan beseffen ze: o ja, we moeten hier nog iets doen in het kader van Wet Natuurbescherming. In zo’n geval voeren we quickscans uit of verrichten nader onderzoek en wij adviseren over wat mag en kan. Daarbij kan de lokale regelgeving overigens per gemeente verschillen. We helpen eveneens bij het aanvragen van ontheffingen. Bijvoorbeeld als vleermuizen of gierzwaluwen zich nestelen in een oud flatgebouw van de woningbouwvereniging, dat op het punt staat om gerenoveerd te worden. 

Ruim vijftien jaar geleden startte Groenadvies Amsterdam met vier medewerkers, vooral in Amsterdam en directe regio. Ze zijn altijd op zoek naar gedreven groenmensen met een praktische insteek . “Het werk is leuk, zeker als de projecten groter worden, zoals een industriegebied aan de rand van de stad dat wordt omgevormd tot woongebied of de herontwikkeling van een stadspark. Het is gevarieerd en speelt zich grotendeels buiten af. Daarnaast is het van belang om een verhaal helder op papier te krijgen, liefst zo kort mogelijk. Ook door onderzoeksrapporten snel te doorgronden, bouwvergaderingen bij te wonen en adviezen toe te lichten of zelfs te verdedigen. Het hoort er allemaal bij. Net als het omgaan met het besef dat wij de vreemde eend in de bijt zijn in de civiele wereld, waarbij andere partijen zich niet altijd kunnen voorstellen waar het bij ons over gaat. Kortom: we zijn al snel op zoek naar het schaap met de vijf poten en vinden daarbij affiniteit en competenties belangrijker dan het papiertje.”

Het meten van de kwaliteit van de inwendige stamvoet van een boom in Artis met behulp van geluidstomografie.

Uiteenlopende projecten

Bij dierentuin Artis staan de komende jaren diverse projecten op stapel: dierenverblijven vervangen, bebouwing renoveren en her en der groen dat moet verdwijnen, waaronder ook bomen. “Veel van deze ingrepen hebben gevolgen voor beschermde plant- en diersoorten in het park, anders dan de dierentuindieren, maar dat mochten wij eerst op een rij zetten. De stedelijke ontwikkeling van Spaarndammerdijk en de voormalige Houthavens in Amsterdam, het vervangen van de riolering in een wijk in Zaandam waarbij het lot van een aantal beeldbepalende bomen in kaart werd gebracht of een deels ingestorte kademuur langs de Amsterdamse Nassaukade door een gesprongen waterleiding, waarbij twee bomen reparatiewerkzaamheden belemmerden. Wij kijken, meten, graven, schetsen een beeld en adviseren”, besluit Stoffer.