Groendak Archieven

Ontdek de voordelen, vermijd de misverstanden

Steeds meer daken kleuren groen. Een evolutie die ZinCo als aanbieder van systeemoplossingen voor groendaken alleen maar kan toejuichen. Al ziet de pionier dat er inzake aanleg en onderhoud ook best nog wat misverstanden leven.

Klassieke fouten bij de opbouw van een groendak: de drainagelaag is te dun, er is geen waterreservoir voorzien en er werd onvoldoende substraat gebruikt.

Waarom een groendak?

Door fijn stof te binden, biodiversiteit te introduceren en regenwater vertraagd af te voeren, biedt een groendak in de eerste plaats ecologische voordelen. Visueel zorgt het voor een aangenaam rustpunt en sommige steden voorzien subsidies. Een extensief groendak werkt tevens geluidsisolerend, verlengt de levensduur van de dakdichting, en kan het rendement van zonnepanelen positief beïnvloeden. Een bijkomende thermische isolatie, zoals soms gedacht wordt, biedt het evenwel niet.

Extensieve groendaken zijn veelal voorzien van sedumbeplanting en vergen, in tegenstelling tot intensieve groendaken, weinig onderhoud.

Een onaangepast systeem kan er bij hellende daken voor zorgen dat het volledige groendak afschuift.

Een goede basis

Omdat de hoogte en het gewicht van de systeemopbouw beperkt blijven, zijn extensieve groendaken geschikt voor toepassing op veel types daken. Eindeloos zijn de mogelijkheden uiteraard niet. Voor een goed functionerend groendak houdt men rekening met een standaardgewicht van
100 kg/m2.

Naast de draagkracht van het dak, moeten ook de waterdichtheid en wortelwerendheid van de dakdichting voor aanleg geverifieerd worden. Pas dan kan men overgaan tot de opbouw van het systeem, te beginnen met een bescherming van de waterdichting en vervolgens een drainagesysteem met waterreservoir, filter, specifieke substraatlaag en, ten slotte, de beplanting.

Een gebrek aan onderhoud leidt tot het woekeren van ongewenste beplanting.

Het juiste drainagesysteem

Een goed drainagesysteem omvat meer dan de drainage alleen. Zo is de aanwezigheid van een waterreservoir een absolute must. En toch wordt net dat regelmatig vergeten. Een veelvoorkomende fout die echter gemakkelijk te vermijden is. ZinCo combineert immers alle essentiële onderdelen van een goed drainagesysteem in één enkel product: Fixodrain XD20, geschikt voor daken met een helling tussen 1,5% en 15%. Bijkomend voordeel? Omdat de rollen eenvoudig in elkaar geklikt worden, krijgt ongewenste worteldoorgroei geen kans.

Verder moeten systeemopbouwen ook aan de helling van het dak aangepast worden. Een verkeerd (drainage)systeem kan een constante waterverzadiging van het substraat en bijgevolg afsterven van de plantjes veroorzaken, of er bij hellende daken zelfs voor zorgen dat het volledige
groendak afschuift.

Een gebrek aan onderhoud leidt tot het woekeren van ongewenste beplanting. Een verkeerd (drainage)systeem leidt tot stagnatie, een constante verzadiging van de substraatlaag en, uiteindelijk, afsterven van de plantjes.

Substraat op maat

Het substraat wordt in functie van onder meer de beplanting, waterhuishouding en verluchting gekozen. Onaangepast of gecontamineerd substraat kan leiden tot het verdwijnen van de originele of net de ontwikkeling van ongewenste beplanting. Het gebruik van zand is bijvoorbeeld niet toegestaan, en ook minerale wol is minder geschikt. Voor een goede keuze vormen de Duitse FLL-richtlijnen (Forschungsgesellschaft Landschaftsentwicklung Landschaftsbau) een uitstekende leidraad.

Opnieuw is de laagdikte een cruciaal aandachtspunt. Zowel te veel substraat als een te geringe laagdikte van 3 à 4 cm hebben negatieve gevolgen. Reken daarom op een substraatdikte van minstens 6 cm na inklink.

Het spreekt voor zich dat de systeemopbouw de waterafvoeren niet mag bedekken.

Meer dan sedum

Hoewel sedumbeplantingen op extensieve groendaken de norm zijn, bestaan er wel degelijk nog andere mogelijkheden. Door middel van voorgeteelde beplantingen (Multitops) krijgt ook een extensief groendak, mits een iets hogere substraatdikte van zo’n 8 cm, een grote biodiversiteit met lange en kleurrijke bloeiperiode. Uiteraard zijn niet alle planten geschikt voor een groendak, maar ZinCo staat u graag bij met advies en beschikt tevens over een reeks bewezen mengsels, waaronder de Bijen en Vlinder Multitops.

Worden sedumbeplantingen door middel van inzaaien van stekken of voorgeteelde matten aangebracht, dan worden Multitops los ingeplant. Het is hoe dan ook van groot belang dat beplantingen na het aanbrengen voldoende
bewaterd worden.

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is het aanbrengen van grindstroken enkel een aanbeveling van het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf); geen absolute verplichting. De bouwheer kan het uiteraard wel eisen.

Verkeerde beplanting kan desastreuze gevolgen hebben.

Onderhoud

Hoewel een extensief groendak in grote mate zelfonderhoudend is, mag u niet denken dat u er niet naar moet omzien. Vooral gedurende het eerste jaar is een beperkt onderhoud essentieel: het verwijderen van ongewenste planten, herinzaaien of heraanplanten, en eventueel bijmesten. Ook een controle van de waterdichting bij aansluitingen en dakranden is nodig, net als het controleren en vrijmaken van waterafvoeren en dakgoten. Extensieve groendaken met Multitops vragen wat meer onderhoud. Zij vergen onder meer een tweejaarlijkse maaibeurt.

Tot slot kunnen de planten in tijden van de klimaatopwarming af en toe wel wat extra bewatering gebruiken. Vergeet niet dat ze op het dak aan nog extremere omstandigheden worden blootgesteld dan hun tegenhangers op grondniveau!

Zoveel mogelijk in ons kot blijven, is niet voor iedereen even eenvoudig. Sommigen zijn gezegend met een ruime woning met tuin of terras, anderen lopen in een kleinere woning zonder stukje groen al snel de muren op. Maar ook wie midden in de stad woont en geen ruimte heeft voor een eigen tuin kan op het dak een streepje groen aan de woning toevoegen. Een groendak vol planten levert de natuur niet enkel tal van voordelen, het is een welkome uitbreiding van de personal space in deze tijden. Of het nu om nieuwbouw of renovatie gaat, een groendak is steeds een goede oplossing met oneindig veel voordelen. BMI Belgium merkt dan ook dat particulieren tijdens de lockdownperiode steeds meer interesse tonen in groendaken.

Een groendak is een meerlagige dakconstructie waarbij de toplaag bedekt is met beplanting. Groendaken bestaan in alle maten en vormen, maar ze worden doorgaans in twee categorieën opgedeeld. Een extensief groendak bestaat uit een dunne laag aardsubstraat, afgewerkt met sedumplantjes en mossen en is niet bedoeld om te bewandelen. Een intensief groendak wordt met een dikkere laag teelaarde opgebouwd waarop er een breder scala aan planten en zelfs bomen kan groeien. Op intensieve daken kan een heuse daktuin aangelegd worden.

“Particulieren in stedelijke gebieden tonen alsmaar meer interesse in groendaken, vanwege de waterbuffering en het ecologische aspect. Maar tijdens de coronaperiode zoeken mensen ook naar allerlei mogelijkheden om een eigen stukje natuur in huis te halen en de woning waar mogelijk uit te breiden. We krijgen vandaag dan ook heel wat extra aanvragen”, zegt Peter Gielis, Account Manager bij BMI Belgium.

Van een beter binnenklimaat tot luchtzuivering

Groendaken bieden naast de uitbreiding van de eigen leefruimte, nog tal van extra voordelen. Ze optimaliseren het binnenklimaat door de woning koel te houden in de zomer en beter te isoleren in de winter. Daarnaast vermindert de temperatuur op het dak van 80°C naar 25°C à 35°C en verlengt het groendak zo aanzienlijk de levensduur van de dakbedekking. Maar begroeide daken brengen vooral een stukje natuur terug waar groen voor bebouwing heeft moeten wijken. Het filtert er stof en schadelijke stoffen uit de lucht en bevordert de stedelijke waterhuishouding. Verdamping van het opgevangen regenwater via de planten reguleert namelijk de luchtvochtigheid en temperatuur, voorkomt overstromingsgevaar en ontlast de riolen.

Gering gewicht en snelle plaatsing

De grootste voorwaarde voor een groendak is dat de dakconstructie sterk genoeg moet zijn om het gewicht te dragen. Groendaken zijn mogelijk op zowel platte als hellende daken met een hellingsgraad tot maximum 30° graden.

“Bij een extensief groendak ligt het totale gewicht tussen de 45 à 55 kg/m². Bij een intensief groendak hangt dit af van de gewenste beplanting en dikte van de laag teelaarde. De meeste particulieren zullen eerder extensieve groendaken plaatsen.”, aldus Peter Gielis.

Een extensief groendak kan bovendien vrij snel geplaatst worden. BMI Belgium rekent hiervoor ongeveer 15 minuten per m². De aanleg van een intensief groendak moet met de tuinaanlegger besproken worden. Een groendak wordt idealiter in de lente, zomer of herfst aangelegd, zolang het niet vriest.

Een bijenhotel of beestentoren?

Een groendak hoeft zich niet te beperken tot sedumplantjes en bomen en struiken. Als extraatje, kan er bijvoorbeeld een heus bijenhotel geplaatst worden. Bijen trekken namelijk steeds vaker naar de stad omdat de diversiteit aan planten er groter wordt, terwijl de landbouw op het platteland net voor minder plantenrijkdom zorgt. Wie meer van het gezelschap van vlinders geniet, kan een roze hemelsleutel planten. Een intensief groendak kan eenvoudig erg natuurvriendelijk ingericht worden met nestjes, voederkastjes, een vijver, of een beestentoren.

Richtprijs meerkost extensief groendak, zonder de afdichting: €30 à €60/m² (excl. BTW)

Tagarchief: Groendak

Basisbeginselen voor een extensief groendak