Tagarchief: Hugo Maes

Hugo Maes is expertkweker van kermes- en steeneik

11 november 2020

Van toevallige vondst tot core-business

Zowat tien jaar geleden, tijdens een wandeling in een zuiders bos op grote hoogte, raakte hij geïntrigeerd door eikels van de Quercus ilex (steeneik) en de Quercus coccifera (kermeseik), die over de grond verspreid lagen. Hij besloot ze mee naar huis te nemen en te proberen om ze op te kweken. Vandaag is dat project zijn core-business.

Tekst Philip Doutreligne | Beeld Hugo Maes

Met zorg gekweekt

Nog steeds trekt hij elk jaar naar het buitenland om er eikels te verzamelen. De planten die in ons land werden aangeplant, zijn immers nog te jong om zelf reeds vruchten voort te brengen. Bovendien werkt hij enkel met eikels van planten met een klein blad. Hierdoor kunnen ze mooi strak gesnoeid worden en vormen ze een dicht bladerdek.

De jonge plantjes wennen probleemloos aan onze klimatologische omstandigheden. Ze worden regelmatig verpot in steeds grotere containers, tot ze de gewenste grootte bereikt hebben. Momenteel omhelst Maes’ aanbod in Quercus ilex plantmaten van 30/40 cm tot 100/125 cm. Het terrein waarop hij met zorg de jonge plantjes opkweekt, beslaat nu ruim een hectare, maar is dringend aan uitbreiding toe.

Hugo Maes controleert enkele jonge stekjes die worden opgekweekt.

Mooi en wintergoen

Quercus ilex is een bijzonder mooie plant, met gladde of getande leerachtige en donkergroene bladeren. De onderkant van het blad kleurt zilvergrijs. In mei en juni bloeit de steeneik met een overvloed aan zachtgele bloemen. De plant doorstaat zelfs zonder problemen de strengste winters en blijft grotendeels wintergroen.

Een plant voor de toekomst

Quercus ilex zal ongetwijfeld nog veel aan populariteit winnen. Enerzijds omdat ze resistent is tegen ziektes en insecten, anderzijds omdat ze extreme hitte en droogte kan verdragen eens ze goed ingeworteld is. De kermeseik kan bijvoorbeeld zelfs groeien in kiezelgrond! Vooral met de klimatologische opwarming en de steeds vaker voorkomende hittegolven in onze streek bieden Quercus ilex en coccifera mooie perspectieven. De kermeseik is bovendien een ideaal alternatief voor buxus, die steeds vaker belaagd wordt door de buxusmot. Dankzij het kleine blad kan de kermeseik even mooi in bolvorm gesnoeid worden.

Enkele zorgvuldig geselecteerde eikels.

Voor elk type aanplant

De steeneik is van oorsprong een boom die in zijn natuurlijke habitat hoog kan uitgroeien. De jonge planten laten zich echter door vormsnoei perfect in bedwang houden en vormen op die manier strakke, compacte en aaneengesloten hagen of lossere struiken. Ideaal dus voor de omheining van de tuin, voor de realisatie van tuinkamers of als in het oog springende massieven. Twee snoeibeurten per jaar, in april en september, volstaan om een strakke haagvorm te behouden. Quercus coccifera kan perfect als bodembedekker toegepast worden.

Erkenning uit professionele hoek

Het pionierswerk dat Hugo Maes verricht heeft, werpt stilaan zijn vruchten af, ook in professionele middens. Zo passen reeds veel tuinaannemers en tuinarchitecten zijn planten toe in hun eigen tuin. Ook specificeren ze in hun bestekken steeds vaker dat inlandse Quercus moet aangeplant worden, in plaats van ingevoerde soorten. Zo zijn hun klanten er zeker van dat de plant ons wisselende klimaat perfect aankan.

Ook voor grote projecten

De Quercus ilex en coccifera zijn niet enkel geschikt voor de particuliere tuin, ook bij grotere projecten zoals woonerven, appartementscomplexen en openbare gebouwen duiken ze steeds vaker op. Ook hier spelen overwegingen als ziekteresistentie, esthetiek, winterhardheid en beperkt onderhoud een doorslaggevende rol. Enkele opvallende, recente projecten waarbij aanzienlijke hoeveelheden steen- en kermeseik aangeplant werden, zijn ‘Duinenwater’ in Knokke en ‘Parkresidentie Ter Vichte Resort’ in Anzegem-Vichte.

Wolken en massieven in steeneik of kermeseik

Lees het gehele artikel

7 juli 2020

Een reactie plaatsen

Decoratief en winterhard: blikvanger in tuin en park

Stevig doch elegant, winterharde wolken en massieven hebben hun plaats in het moderne tuin- en parkontwerp al lang veroverd. Om ervoor te zorgen dat ze hun decoratieve rol eindeloos en met verve blijven vervullen, kweekt Hugo Maes in Waregem met veel aandacht steen- en kermeseiken met een klein, fris blad.

Voor de aanleg van massieven plant u 5 tot 7 planten per m2.

De steeneik of Quercus ilex groeit, net als kleine broer Quercus coccifera (kermeseik), vooral in Zuid-Europa en Noord-Afrika. Het is daar een van de meest voorkomende houtachtige gewassen, perfect in harmonie met de kalkrijke gronden en zachte temperaturen, en gekenmerkt door zijn vol bladerdek van leerachtige, gladde of hulstachtige, getande bladeren met viltgrijze tot zilverkleurige onderkant. Afhankelijk van de groeiplaats worden de bladeren in deze natuurlijke habitat zo’n 3 tot 8 cm groot, al heeft Hugo Maes een uitdrukkelijke voorkeur voor de Zuid-Franse planten met het kleinste blad. Jaarlijks selecteert hij in de garrigue daarom nauwgezet de beste eikels, die hij vervolgens in Waregem laat kiemen en verder opkweekt.

De Quercus ilex leent zich ook voor de creatie van strakke vlakken en lijnen in een modern tuinontwerp.

Compact en vol

De keuze voor eikels van Franse origine, in combinatie met de regelmatige snoei en uitgebreide verzorging die ze bij de verdere teelt in België krijgen, zorgt voor compacte, bossige en mooi vertakte planten met een klein en wintergroen blad. Met vijf tot zeven planten per m2 creëert u zo een volledig dicht en duurzaam massief, waarbij u zich dankzij het volle en stevige bladerdek nooit zorgen hoeft te maken over eventuele gaten in uw perfect gesculpteerde sierhaag.

Verliest de steeneik onder invloed van langdurige en extreme koude of droogte uitzonderlijk toch wat blad, dan laat nieuwe groei bovendien niet op zich wachten. Haast meteen verschijnt er ter hoogte van het verlies jong, vers blad.

Omdat de steeneik eerder traaggroeiend is, blijven massieven lange tijd perfect in vorm.

Goed voor elke snit

Om diezelfde redenen leent de Quercus ilex zich ook perfect tot de meest uiteenlopende snoeivormen. Golvende massieven langs een wandelpad of een natuurlijke vijver, decoratieve wolken als afwisseling in een anders vlak gazon, of strakke lijnen en vlakken ter afbakening van de tuinkamers in een modern ontwerp…: de mogelijkheden zijn eindeloos.

Omdat de steeneik eerder traaggroeiend is, blijven de massieven ook lange tijd perfect in vorm. Twee snoeibeurten per jaar – eentje in het late voorjaar en eentje in het vroege najaar – volstaan om zelfs de strakste contouren in ere te houden. Wordt er voor een lossere snoeivorm gekozen, dan zal u aan één snoeibeurt al genoeg hebben.

IJzersterk

Het onderhoud van massieven uit steeneik is ook op andere vlakken eenvoudig. In tegenstelling tot andere winterharde soorten die klassiek voor dergelijke aanplantingen gebruikt worden, is de Quercus ilex immers niet gevoelig voor ziekten, plagen en aantastingen. Vanwege zijn zuiderse oorsprong is hij goed bestand tegen zon, droogte, wind en zelfs zouten, terwijl Hugo Maes de plant met zijn lokale en zorgzame teelt perfect aan onze eigen winters en bodemgesteldheid wist aan te passen. Naast één of twee snoeibeurten, volstaat daardoor een jaarlijkse kalkbeurt.
Toch is er bij de aanplanting van massieven wel wat extra aandacht vereist, in het bijzonder tijdens droge, warme zomers. Opdat de plant goed kan inwortelen, is het op zo’n moment immers essentieel dat ze genoeg water krijgt. Valt er onvoldoende regen, dan moet er dus handmatig bijgegoten worden. Eens ingeworteld, is water geven niet meer nodig, ook niet bij extreme weersomstandigheden.

Vanwege zijn zuiderse oorsprong is de Quercus ilex goed bestand tegen zon, droogte en wind.

Ook voor kleine tuinen

Met de Quercus ilex kunnen in principe wolken en massieven tot zo’n drie meter hoog gerealiseerd worden, al wordt er in de praktijk doorgaans voor lagere wolken en vlakken gekozen.
Vooral in kleinere tuinen is er bovendien de vraag om met massieven in miniatuur te gaan werken. Daartoe leent vooral de Quercus coccifera of kermeseik zich. Deze planten worden niet hoger dan anderhalve meter, groeien nog trager en compacter dan de steeneik, en zijn zodanig goed bestand tegen droogte dat ze bijvoorbeeld ook in kiezels aangeplant kunnen worden.

Als bijkomende troef verkleuren de harde, gestekelde bladeren van deze miniversie in het voorjaar tot een warm, zacht brons. Dat levert doorheen het jaar een onverwacht schouwspel op in de tuin.

Quercus ilex als wintergroene haag met karakter

Lees het gehele artikel

2 april 2020

Een reactie plaatsen

De buxushaag kreeg het de laatste jaren hard te verduren, in onze streken – met dank aan de buxusmot. De hulsthaag, taxus of haagbeuk vormen een goed alternatief, maar als het van Hugo Maes afhangt, wordt het de Quercus ilex (steeneik), in haagvorm. Maes heeft zich als een van de weinigen in ons land toegelegd op de kweek van dit winterhard houtig gewas uit Zuid-Europa en Noord-Afrika.

Steeneik valt op door zijn dik, leerachtig en donkergroen blad met viltgrijze, zilverkleurige onderzijde. In mei en juni bloeit de steeneik met een overvloed aan zachtgele bloemen. Het blad kan gladgerand of hulstachtig getand zijn. Quercus ilex is wintergroen maar kan bij langere periodes van koude gedeeltelijk zijn blad verliezen, dat echter meteen door jong en vers blad vervangen wordt. Dit wintergroene aspect maakt de steeneik bijzonder geschikt voor de aanplant in haagvorm.

Strak gesnoeid staat mooi

De steeneik is van oorsprong een boom die in zijn natuurlijke habitat hoog kan uitgroeien. De jonge planten laten zich echter door vormsnoei perfect in bedwang houden en vormen op die manier strakke, compacte en aaneengesloten hagen of massieven. Twee snoeibeurten per jaar, in april en september, volstaan om een goede haagvorm te behouden. Ook lossere snoeivormen zijn mogelijk, waarbij één snoeibeurt voldoende is.

Quercus ilex haag in speelse, gebogen vorm.

Omheining, tuinkamer, windkering

De toepassingen van steeneik in haagvorm zijn bijzonder veelzijdig. Steeds meer tuinarchitecten passen steeneik in hun eigen tuin toe, wat ronduit veelbetekenend is. Quercus ilex hagen kunnen dienen als nagenoeg ondoordringbare tuinomheining die een volstrekte privacy waarborgt. Door verschillende snoeihoogtes toe te passen kunnen er tevens mooie, intimistische tuinkamers mee aangelegd worden. Ook in een zilt en vaak winderig zeeklimaat voelt de Quercus ilex zich thuis en wordt hij precies daarom vaak aangeplant als bijzonder resistente en groenblijvende windkering in kusttuinen.

Op alle vlakken resistent

Hugo Maes trekt jaarlijks naar Zuid-Frankrijk. Hoog in de koude heuvels van de garrigue, met zijn kalkrijke gronden, verzamelt hij de rijpe, spitse eikels van de steeneik. Deze laat hij zelf kiemen en kweekt ze op tot haagstruiken. Dankzij de zorg die met het opkweken gepaard gaat, kunnen de planten wennen aan ons klimaat en onze bodemgesteldheid en zijn ze winterhard tot zeker -18°C. Een regelmatige snoei en nauwgezette verzorging van de jonge planten zorgen ervoor dat ze uitgroeien tot mooi vertakte en dichte exemplaren, die na het verplanten snel tot hun recht komen in hun nieuwe omgeving.

Door zelf minutieus de zaden te selecteren, heeft de inlands geteelde steeneik een veel kleiner blad dan de Italiaanse importexemplaren. Het jarenlange pionierswerk van Hugo Maes heeft ertoe geleid dat steeds meer tuinarchitecten in hun bestek voorschrijven dat de planten van Belgische oorsprong moeten zijn, in het bijzonder omwille van hun mooie bladvorm en -grootte.