Bodemsensoren vertellen of de boom water nodig heeft

Als je in real time kunt bijhouden hoe het met de bodem bij je bomen gesteld is, kun je zorgen voor ideale omstandigheden. GreenDMS ontwikkelde daarvoor een bodemsensor. In een app kan de boombeheerder op elk moment zien wat de boom nodig heeft.

“In droge, hete zomers zien we veel uitval van jonge bomen, omdat ze te weinig of juist structureel te veel water krijgen”, vertelt Henk van Eldik, mede-oprichter van GreenDMS. “Wij bedachten dat bodemsensoren meerdere problemen tegelijk zouden kunnen oplossen. Met dat idee richtten we in 2021 GreenDMS op. In 2022-2023 deden we pilots en nu gaan we de markt op met onze basic sensor, die bodemvocht, EC en bodemtemperatuur meet.”

De sensor bestaat uit een kastje met daaraan een flexkabel met meetpinnen. Van Eldik licht toe: “Het kastje plaats je 10 tot 15 cm onder het maaiveld, waarna je de meetpin prikt op de plek waar je wil meten. Daarna bedek je het geheel met aarde, zodat het onzichtbaar is en daardoor niet gestolen of beschadigd wordt. Behalve deze basic sensor komen we ook met een sensor met drie meetpunten.” De sensor geeft zes keer per dag – of desgewenst vaker of minder vaak – informatie door aan het portal van GreenDMS. “De boombeheerder kan in het portal of in de bijbehorende app direct zien wat de status van de bodem is. Deze informatie kan hij gebruiken voor nazorg (heeft de boom water nodig?) maar ook om ervan te leren hoe hij groeiplaatsen zo kan inrichten dat ze in staat zijn om vocht vast te houden.” De juiste interpretatie van de vochtbalans en het bijhorend watergiftadvies is erg belangrijk. “GreenDMS heeft hierin een belangrijke ontwikkeling gemaakt, door de vochtpercentages te koppelen aan de pF-curve van de betreffende grondsoort. Zo kunnen we een goed advies geven”. 

“Hoe beter de bodem is ingericht, hoe minder water er nodig is”, zegt Van Eldik. “Zo kan je zuinig met water omgaan in tijden van schaarste. Een groot voordeel is dat je je CO2-footprint verkleint als je niet onnodig langs de bomen hoeft met de watergeefunit en de boom niet hoeft in te boeten. Bij een optimaal watergeefbeleid en een goede groeiplaats gaan er geen bomen meer dood door te veel of te weinig water en groeit de boom sneller, waarmee hij eerder zijn functies kan vervullen. Ook kan het inboetpercentage worden teruggedrongen tot hooguit een paar procent. Doordat we ook de EC en bodemtemperatuur meten krijgen we inzicht in de geleidbaarheid van de bodem. Dit kan voor ons aanleiding zijn om een bodemmonsteranalyse te laten uitvoeren. Zo adviseren we de klant niet alleen over water maar ook over de samenstelling en mineralenhuishouding van de bodem en hoe deze verbeterd kan worden. Daarbij leveren we niet alleen de techniek maar zijn we ook adviseur. Vanuit jarenlange ervaring weten wij wat goed en niet goed is voor de boom.”

Naast bodemvocht is het ook mogelijk om met andere sensoren de temperatuur in de openbare ruimte te meten. “De bekende hittestresskaarten zijn vaak heel generiek, maar zeggen niet altijd wat over de werkelijke temperatuurverschillen op specifieke locaties. Onze  sensoren kunnen heel exact de lokale verschillen aangeven, met het oog op gemeentelijk beleid. Je kan precies zien welke temperatuurdaling bomen door hun schaduwwerking en aircofunctie bewerkstelligen en welke boomsoorten daarvoor het beste zijn.” Behalve voor gemeentes en projectontwikkelaars kunnen de sensoren ook van belang zijn voor boomkwekers, benadrukt Van Eldik: “Je kan dit inzetten ter voorkoming van zonnebrand bij bomen. We kunnen meten hoe heet het op bepaalde plekken wordt en bepalen bij welke temperaturen de bast van bomen met een dunne bast gaat scheuren.”

Van Eldik: “Zo richten we ons op gemeentes, aannemers en projectontwikkelaars om uitval van bomen te voorkomen én te voorkomen dat men onnodig langsgaat om water te geven. En we richten ons op boomkwekerijen en fruittelers, omdat zij hiermee meer grip op de vochttoestand en temperatuur op hun percelen krijgen. Ze zouden zelfs hun irrigatiesysteem hiermee kunnen aansturen.”