Gezonde groeiplaats door vakmanschap en innovatie

Grote bomen maken steden leefbaarder. Maar om een boom tot volle wasdom te laten komen, is de groeiplaats essentieel. Hoe zorgen
we voor een gezonde groeiplaats in verstedelijkte gebieden in tijden van klimaatverandering? We vragen het de boomspecialisten van
Nationale Bomenbank.

Door klimaatverandering treden er heftige regenbuien op, terwijl we tegelijkertijd kampen met droge periodes. Vooral in stedelijke gebieden zien we in het voorjaar overstromingen en in de zomer bewoners die zuchten onder de hitte. Voor beide situaties is meer groen de oplossing. Meer groen koelt de omgeving af, geeft schaduw én zorgt voor een betere waterbalans. Tijd om ruimte te maken voor bomen, maar hoe creëer je groeiruimte in een verharde omgeving en genoeg water in droge periodes? Door water en groeiplaats met elkaar te combineren.

Nationale Bomenbank is gespecialiseerd in het inrichten van verschillende groeiplaatsen en gebruikt hiervoor vakmanschap en innovatie. Bij de herinrichting van het plein De Deel te Emmeloord kon het bedrijf laten zien waartoe het in staat is. “Het bakstenenplein was geïnspireerd op het San Marcoplein in Venetië, maar had meer weg van een parkeerterrein”, vertelt algemeen directeur Dirk Doornenbal. “Gemeente Noordoostpolder wilde het leefbaarder maken en tegelijkertijd geschikt maken voor evenementen.” In het ontwerp van Strootman Landschapsarchitecten werd een indrukwekkende bomenallee opgenomen.
Nationale Bomenbank nam de aanleg van de groeiplaats, het planten van de bomen en de nazorg voor haar rekening. “We wilden grote bomen planten, zodat de bladmassa meteen zorgt voor meer schaduw en verdamping.” Er werd een grootse allee van tulpenbomen aangeplant, met genoeg doorwortelbare ruimte om de komende vijftig jaren door te kunnen groeien. 

De grote uitdaging lag in de twee tegengestelde wensen: meer bomen, maar ook ruimte voor evenementen. “De bomen hebben genoeg doorwortelbare ruimte nodig, met daarin een uitgebalanceerde water- en zuurstofhuishouding, organische stof, bodemleven en mineralenhuishoudingen. Het plein vereist bestrating, verdichting en afstroom van water.” Integraal denken leidde tot een combinatie van de Permavoid Sandwich Constructie en een natuurlijk irrigatiesysteem: het Permavoid Capillair Irrigatie Systeem (PCIS) van partner Tree Ground Solutions. Het PCIS kan maar liefst 398.850 liter opvangen onder de 46 bomen, dat door ingebouwde capillaire kolommen weer naar boven wordt getransporteerd. De ontstane schijngrondwaterspiegel wordt door het bomenzand opgenomen en lest de bomendorst.

“Het is ook belangrijk dat dit water ‘schoon’ is”, vult Dirk aan. “Strooizout en straatvuil verstoren de mineralenhuishouding en het bodemleven in de groeiplaats.” Dit probleem wordt opgelost door een innovatief watermanagementsysteem dat ‘smart’ kolken combineert met een ‘ontvangstkolk’. Het systeem scheidt straatvuil en strooizout van het hemelwater en vormt een zelfreinigend watersysteem dat schoon hemelwater naar het PCIS leidt. De volwassen bomen zijn tevens voorzien van voedingsankering, snoei en voedingsgift en ontvangen nog drie jaar nazorg vanuit Nationale Bomenbank. 

Dirk kijkt al uit naar de zomer als de bomen in bloei staan en flanerende voetgangers de allee opluisteren. “In dit project komt alles samen waar Nationale Bomenbank voor staat: een betere leefbaarheid en klimaatbestendigheid door bomen, zonder aan functie in te boeten. Ja, daar word ik heel blij van.”