Hoe je groene steden bouwt waar mens en natuur samen leven

Op het Floriadeterrein in Almere is in een recordtempo een paviljoen gebouwd dat als hét voorbeeld kan dienen voor natuurinclusief bouwen. Niet alleen is het gebouw volledig opgetrokken uit biobased – dus hergroeibare – materialen, het is ook nog eens circulair – en dus afbreekbaar – en bovendien één met het omliggende landschap. The Natural Pavilion is een sterk staaltje in de Hollandse polder. 

Natuurinclusief bouwen is bouwen en ervoor zorgen dat het bouwwerk positief bijdraagt aan lokale biodiversiteit en natuurwaarden. Daarbij is het uitgangspunt om niet alleen bij te dragen maar ook de lokale biodiversiteit te versterken en op termijn te vergroten. The Natural Pavilion is de praktische uitwerking van een natuurinclusief en biobased gebouw. 

Onder het thema Growing Green Cities presenteert Floriade Expo 2022 oplossingen die nodig zijn om steden groener, gezonder en leuker te maken. We hebben in Nederland te maken met grote uitdagingen: overschotten van stikstofuitstoot die zorgen voor vermesting van natuurgebieden, degradatie van bodemkwaliteit en vermindering van waterkwaliteit. Door natuurinclusief te bouwen wordt het stikstofprobleem omzeild en ontstaat er weer ruimte voor nieuwe bouwprojecten. 

The Natural Pavilion is zelfs een eetbaar huis. In de tuin van de toekomst ben je volledig zelfvoorzienend. Zo staat er in je nabije omgeving genoeg waar je van eten kunt. In de tuin om het paviljoen zijn allerlei soorten fruitbomen geplant. In de binnentuinen vind je moestuinen met kruiden, maar ook wortelen en asperges.

Elk gebied heeft zijn eigen ecosysteem met soorten die daar het best gedijen. The Natural Pavilion is dan ook te gast in het Flevolandse landschap. Het groen is zo ingericht dat het ‘leert van het landschap’ waardoor het paviljoen onderdeel wordt van de bestaande ecologie. De beplanting in de tuin is goed voor de fauna, met name voor bijen, insecten en vlinders. Het groenontwerp bestaat uit verschillende elementen: gevels op het paviljoen en beplanting zowel  in het paviljoen als in de tuin eromheen. De groen-inrichting is afgestemd op de seizoenen, het binnen- en buitenklimaat van het gebouw en de klimaatverschillen aan noord-oost-zuid-west zijden.

Een belangrijke innovatie in het paviljoen is de waterretentie. De verandering van het klimaat leidt tot heftiger regenbuien, maar ook tot langere perioden van droogte. The Natural Pavilion biedt verschillende voorbeelden van een aanpak die het water in, op en rondom het gebouw kan beheersen. Dat betekent dat wordt voorkomen dat het regenwater van een heftige bui in één keer wordt afgevoerd naar het riool, waardoor dit overbelast kan raken, maar ook dat water wordt bewaard voor droge tijden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van begroeiing, wateropvang, waterhergebruik en een regeling die zorgt voor water op voorraad of juist ruimte voor water dat gaat vallen.

Wanneer het hard regent en niet al het water kan worden vastgehouden in de groene velden rond het gebouw, loopt het overvloedige water van het dak en wordt opgevangen in bufferleidingen onder het gebouw. Hier kan water van een flinke bui of van een langdurige periode van regen in worden opgevangen. Afhankelijk van de weersvoorspellingen, zorgt een slimme regeling ervoor dat het water wordt bewaard, of dat het water gedoseerd wordt geloosd, zodat er ruimte komt voor water van een volgende bui.

De opvang van het water vindt plaats in een aantal simpele leidingen onder het gebouw die uitmonden in een centrale put. In deze put zit de slimme regeling, die bijhoudt hoeveel water er in het opvangsysteem zit en hoeveel ruimte er nog is voor het opvangen van nog meer water. Normaal wordt al het water bewaard voor gebruik later. Maar wanneer de weersverwachting aangeeft dat er veel regen gaat vallen in de aankomende dagen, wordt het water (deels) geloosd. Bij het lozen stroomt het water in dit geval in een deel van de tuin voor het gebouw dat mag overstromen. Daar kan het langzaam infiltreren of, bij heel veel water, overlopen naar een naastgelegen perceel waar nog meer opvangcapaciteit is. Het opgevangen water wordt in tijden van droogte omhoog gepompt, het gebouw in. Daar worden tanks, een soort platte regentonnen die in het gebouw hangen, gevuld. Dit water wordt gebruikt voor het bevloeien van de planten. Zie daar een perfecte kringloop. 

The Natural Pavilion bewijst dat natuurinclusief bouwen allerlei voordelen oplevert voor het gebouw zelf en het gebied eromheen. Groen draagt bij aan verkoeling in de zomer. Groene daken hebben in de winter een sterk isolerend effect. Planten zorgen voor een vertragende wegloop van water. Piekbuien worden hierdoor beter opgevangen. Daarnaast zorgt natuurinclusief bouwen voor een vermindering van luchtvervuiling.